DSC00092 3

75 Zburzenia aysocjacytne

495

sej*yniycłL Zaburzenia mogą być natychmiastową odpowiedzią na ostry stres alko w pewnych innych sytuacjach urazowych czy konfliktowych może ao zostać .uaktywniony". W przypadku amnezji dysocjacyjnej i fugi dysociacymc:. ale szczelin* osobowości mnogie) autorzy amerykańscy podkreślają znaczenie urazów x dzieciństwa. Na podstawie dość dużej liczby badań stwierdzają oni, ze traumarycząc doświadczenia oraz zaniedbania w sprawowaniu opieki rodzicicbdacj odgrywają ftówna rolę w rozwoju symptomów dysocjacyjnych. Wczesnodzrecięcc doświadczeni* urazowe, w tyra szczególnie wykorzystanie seksualne dziecka, powodują „frag-memację" poczucia własnej tożsamości, która charakteryzuje tych pacjentów. Ich ahniera, problemy związane z doświadczeniem wykorzystania seksualnego i urazami wczesnodzrecięcymi mają podstawowe znaczenie w wyjaśnianiu powstania np osobowości mnogiej.

Nadzwyczajnego „zainteresowania⁰ wielu badaczy amerykańskich problematyką tuumy dziecięcej i jej znaczenia dla powstania osobowości mnogiej nic podzielają Eu* topejczycy. Dano temu wyraz nawet w ICD 10: „.. utrzymują się kontrowersje, w jakim stopniu jest ono (zaburzenie) jatrogęnne lub swoiste kulturowo".

Autorzy brytyjscy stwierdzają, że osoby, które podawały fakty wykorzystywania seksualnego w dzieciństwie, cierpią z powodu różnorodnych zaburzeń psychicznych w dorosłym życiu. Dane w wywiadzie o przemocy seksualnej w dzieciństwie są uzyskiwane równie często u pacjentów z zaburzeniami afektywnymi, zaburzeniami odżywiania czy osobowością z pogromcza [borderline], jak i u osób z dysocjacyjnymi zaburzeniami świadomości. Stwierdza się wręcz, że nadużycia seksualne są po prostu czynnikiem ryzyka wystąpienia zaburzeń psychicznych o różnym obrazie.

Wielu autorów podkreśla, że zaburzenie dysocjacyjne może jednak wystąpić pod wpływem ostrego stresu nawet u osób z osobowością w pełni zintegrowaną. Choć zaburzenia świadomości typu dysocjacyjnego (amnezja, fuga, stupor) są, jak już stwierdzono, następstwem urazu psychicznego i zwykle mogą być próbą obrony przed przeżyciem (uświadomieniem sobie) znaczenia tego urazu, w istocie rzeczy nic zawsze chronią przed objawami stresu pourazowego. Ciężki uraz fizyczny może też być przyczyną powstania zaburzenia dysocjacyjnego. W jednym z badań stwierdzono, że u 19% chorych po urazie fizycznym (np. po oparzeniu) występował co najmniej jeden objaw dysocjacyjny. Liczba symptomów dysocjacyjnych w czasie urazu fizycznego wiąże się ze stopniem nasilenia lęku.

7. Choroby współistniejące

Większość pacjentów z zaburzeniami dysocjacyjnymi wykazuje wiele istniejących chorób psychicznych. W piśmiennictwie amerykańskim głoszony jest pogląd, zc większość pacjentów z zaburzeniami świadomości typu dysocjacy?nego spełniło tez kryteria zespołu stresu pourazowego oraz dużej depresji. Około 2/3 tych pacjentów spełnia też kryteria osobowości typu borderllue. zależność od używania środków psychoaktywnych i zaburzeń odżywiania. Stwierdzono, żc osoby z zaburzeniami odżywiania i zc stwierdzonym w wywiadzie molestowaniem seksualnym, mają mącznic wyższą punktację w kwestionariuszu objawów dysocjacyjnych, a zwłaszcza w podskali amnezji. Współistnienie wielu zaburzeń psychicznych wiąże się z zabu-