DSC00056

7.3 ZMpói natręctw

455

tojęcic to oznacza, te u chorych występują zmiany strukturalne i czynnościowe określonych mionów mózgu stwierdzane za pomocą nowoczesnych technik diagnostycznych (min. badań neuroobrazowych mózgu). W związku z tym zespołu tego nie można już zaliczać do zaburzeń nerwicowych, nazwa ta bowiem implikuje dominację czynników psychogennych i osobowościowych w patogenezie choroby.

2. Definicja zespołu natręctw -

obsesje, kompulsje, osobowość anankastyczna,

spektrum zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych

Zespól natręctw, zwany tez zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym (oósessive-com-pukwe disorder - OCD), charakteryzuje się nawracającymi, uporczywymi myślami natrętnymi (obsesjami) lub/oraz czynnościami przymusowymi (kompulsjami)

Myśli natrętne to idee, wyobrażenia czy impulsy do działania, które pojawiają się w świadomości w sposób stereotypowy; nieomal zawsze przeżywane są w sposób przykry, więc pacjent często próbuje się im przeciwstawiać. Chociaż pojawiają się wbrew woli i budzą wewnętrzny sprzeciw, są mimo wszystko uznawane za własne myśli Czynności przymusowe oraz rytuały to stereotypowe i wielokrotnie powtarzane zachowania mające zapobiegać jakimś mało prawdopodobnym wydarzeniom, które według obaw pacjenta mogłyby nastąpić, gdyby zaniechał wykonania tych czynności Te domniemane wydarzenia są związane np z obawą o wyrządzenie przez pacjenta krzywdy sobie lub komuś. Zachowanie to pacjent zwykle postrzega jako bezsensowne lub niepotrzebne i często próbuje mu się opierać. Niemal zawsze łączy się to z lękiem, nasilającym się przy próbach zaniechania czynności przymusowej. W przedstawionej wyżej koncepcji diagnostycznej zespołu natręctw (OCD) do rozpoznania zespołu natręctw wymagany jest - według „Międzynarodowej klasyfikacji chorób* (ICD-10) -dwutygodniowy okres trwania objawów

W podejściu diagnostycznym pomiędzy głównymi szkołami psychiatrii Europy i USA istnieją pewne różnice. W amerykańskiej koncepcji diagnostycznej zgodnie z kryteriami DSM-IV zespół natręctw jest zaliczany do zaburzeń lękowych i charakteryzuje się nawracającym, nie chcianym stresującym myśleniem, wyobrażeniem i/lub powtarzającym się stereotypowym zachowaniem, które chory czuje się zmuszony powtarzać. Obsesje są określane jako zaburzenia myślenia obce i niewłaściwe danej osobie, które jednocześnie są przyczyną znacznego lęku i stresu psychicznego. Kompulsje zaś mogą przybierać formę aktów behawioralnych albo myśli. Czas trwania objawów wymagany do rozpoznania zespołu natręctw musi wynosić co najmniej 1 godzinę dziennie i musi w istotny sposób dezorganizować rutynowe zajęcia chorega.

Diagnostyka zespołu natręctw do celów zarówno klinicznych, jak i badawczych jest dość trudna, ponieważ chorzy niechętnie wypowiadają się na temat swoich obsesji i kompulsji, mających często charakter intymny, towarzyszące zaś pacjentom wątpliwości, trudności w podejmowaniu decyzji, konieczność wielokrotnego powtarzania pewnych działań zaburzają sprawne wypełnianie skal psychomctrycznych. Do celów diagnostycznych i badawczych stosuje się następujące skale psychomctryczne: