DSCF5288

9

1. Charakterystyka produkcji roślinnej na świecie i w Polsce

w zależności od sposobu wykorzystania. Szczególną rolę odgrywa tu człowiek, który prowadzi racjonalną gospodarkę, a mniejszą - czynniki od niego niezależne.

Ostateczna wielkość dodatniego bilansu energii uzyskanej zależy od doboru gatunków i odmian roślin do warunków uprawy oraz od procesu produkcyjnego. Znacznie korzystniejszy stosunek energii włożonej do otrzymanej uzyskuje się w uprawie kukurydzy (1 : 2,8) i pszenicy (1 : 2,2) niż ziemniaka (1 : 1,1).

Mając na uwadze zdrowie ludzi i zwierząt, w ostatnich latach zwraca się szczególną uwagę na jakość produkowanych surowców rolniczych. Chodzi tu nie tylko

0    zawartość składników pokarmowych, lecz także o spełnienie konkretnych wymagań odnośnie do parametrów jakościowych surowca wykorzystywanego przez przemysł przetwórczy. Konieczność dostosowania się do określonych norm często decyduje o opłacalności produkcji rolniczej. Należy mieć świadomość, że nieraz ilość bywa przedkładana nad jakość. /

Jakość produktów rolniczych zależy od właściwości genetycznych gatunków

1    odmian, warunków przyrodniczych, technologii uprawy i sposobu przechowywania. Hodowcy uzyskują odmiany o uwarunkowanej genetycznie zawartości składników pokarmowych, a nierzadko nawet o określonym składzie aminokwasowym białek czy kwasów tłuszczowych. Jednocześnie starają się eliminować związki niepożądane lub wręcz szkodliwe dla ludzi i zwierząt.

Warunki klimatyczne wpływają w zasadniczy sposób na wzajemny stosunek składników pokarmowych w surowcach roślinnych. Przykładem może być większe gromadzenie białka w ziarnie zbóż czy w nasionach roślin strączkowych w klimacie kontynentalnym. Klimat oceaniczny i umiarkowana temperatura sprzyjają gromadzeniu związków węglowodanowych w ziarnie zbóż. W klimacie w miarę wilgotnym i ciepłym gromadzi się większa ilość tłuszczu w nasionach roślin oleistych.

4 Spośród czynników agrotechnicznych największy wpływ na wysokość i jakość plonu wywiera nawożenie azotem. Jednak zbyt duże jego dawki, zwiększając ogólny plon biomasy, mogą pogorszyć jakość paszy.

Uzyskanie zdrowej żywności i ochrona środowiska przyrodniczego stanowią bardzo ważny aspekt produkcji rolnej. Z tego względu należy racjonalnie dawkować nawozy mineralne i środki ochrony roślin oraz ściśle przestrzegać terminów ich stosowania. W przeciwnym razie może dochodzić nie tylko do produkcji skażonej żywności, lecz także do eutrofizacji wód. Z ekologicznego punktu widzenia dąży się do większego wykorzystania na nawóz wszelkich naturalnych resztek po-żbiorowych, jak też międzyplonów, dzięki czemu można zmniejszyć zużycie nawozów przemysłowych.

Rolnictwo polskie jako dział gospodarki narodowej dostarcza produktów żywnościowych i surowców różnym gałęziom przemysłu. Znajduje w nim zatrudnienie i utrzymanie około 25% ludności naszego kraju. Rolnictwo stanowi także składnik naturalnego środowiska człowieka.

Miejsce Polski w rolnictwie światowym i europejskim wyznacza szereg wskaźników, między innymi: wielkość obszaru użytków rolnych w porównaniu do liczby