DSCF5541

253

Nś*

LLChm-nntJ

ty dodać ń*;, |8kg|lialft)ą 13,5 tonyw^ regularna &p Oji401igXM: *uczych nnmi przed otiapraćs ch mmwp llega wyips;;i ‘jprwmi top* iksznele^^ iskujesi^^.

6. Owies

glebach ubogich w potas nawozy wieloskładnikowe powinny zawierać go wyraźnie więcej niż fosforu. Na glebach lżejszych wskazany jest dodatek magnezu, który jest czynnikiem stabilizującym plony na glebach kwaśnych. Jego stosowanie podwyższa stężenie magnezu, azotu i fosforu w ziarnie i w słomie w fazach wskaźnikowych. Istnieje wyraźna zależność plonu owsa od stosunku kationów wymiennych K : Mg w glebie, wraz z jego zwiększeniem następuje obniżenie plonu. Na glebach średnich i zwięzłych nawozy wieloskładnikowe stosuje się w czasie orki przedzimowej, natomiast na glebach lżejszych wczesną wiosną przed uprawkami doprawiającymi.

Reakcja owsa na azot stosowany doglebowo jest uzależniona głównie od wilgotności gleby oraz od przedplonu. W warunkach suszy wykorzystanie azotu maleje. Aby po przedplonach niezbożowych uzyskać plon 3,5 t, wystarczy dawka około 30-40 kg/ha, użyta jednorazowo przedsiewnie lub w fazie krzewienia. Po przedplonach zbożowych taki poziom plonów wymaga zastosowania 60 kg/ha N w jednej dawce przedsiewnej. Na glebach przepuszczalnych, gdzie istnieje obawa wymycia składnika, nawet niską dawkę należy podzielić na przedsiewną (40 kg) i pogłówną (20 kg) w fazie drugiego międzywęźla — strzelanie w źdźbło.

Tabela 6.5. Reakcja owsa na sposób nawożenia azotem w warunkach podgórskich (Szafrański, 1995)

Dawka (kg/ha N)	Termin stosowania				Plon ziarna (t/ha)
	przed siewem	krzewienie	wyrzucanie wiechy	nalewanie ziarna
40	40	- '	-		4,03
60	40	20	-■f- ■		4,33
80	40	20	20	-	4,16
100	40	20	20	20	3,91
10Q	40	60	-	-	4,23

W gospodarstwach uzyskujących plony rzędu 4 t/ha dawki nawozów azotowych muszą wynosić 75—85 kg/ha na stanowisku po zbożowych bądź około 50—60 kg/ha po przedplonach mocniejszych. Krańcowa efektywność dawek wyższych niż 60— 80 kg/ha jest mała, najczęściej poniżej 2 kg ziarna na 1 kg N. Badania połowę dowodzą niecelowości podziału dawek azotu niższych od 60 kg/ha zarówno w warunkach nizinnych, jak i podgórskich (tab. 6.5). Azot przedsiewny wpływa korzystnie na rozwój wiech pędu głównego, a szczególnie na liczbę kłosków w wiesze (główny element struktury plonu). Przy wysokim poziomie nawożenia późne dawki azotu przedłużają aktywność fizjologiczną liści, także aktywność reduktazy azotanowej i karboksylazy 1,5 dwufosforanu rybulozy. Następuje także zwiększenie zawartości azotu w ziarnie.