DSCF5589

10.1. Historia uprawy

Ojczyzną gryki jest Azja Środkowa. Według Wawiłowa gryka należy do grupy roślin wtórnych, wyodrębnionych z chwastów wcześniej występujących z innymi roślinami uprawnymi, podobnie jak żyto i owies. Gryki nie uprawiano w Mezopotamii, Egipcie, Grecji i innych ośrodkach starożytnej cywilizacji. Przypuszcza się, że do Europy przywędrowała w XIII wieku wraz z najazdami Tatarów. Liczne znaleziska archeologiczne z epoki brązu wskazują jednak, że musiała być znana w Europie znacznie wcześniej.

Pierwsze wzmianki o gryce, jako roślinie uprawnej w Polsce, pochodzą z XVI w. Uprawiano ją wtedy i później głównie na mało urodzajnych glebach poleśnych i innych nowinach oraz po przepadłych oziminach, a także na polach, których z różnych przyczyn nie można było obsiewać bardziej wydajnymi roślinami.

10.2. Znaczenie gospodarcze

Gryka jest zaliczana do roślin zbożowych ze względu na podobny sposób uprawy i użytkowania plonu jak innych zbóż, chociaż należy do klasy dwuliściennych. Powierzchnia jej uprawy na świecie wynosi około 3 min ha, z czego około 50% przypada na kraje byłego ZSRR, a około 40% na Chiny. W Polsce w 1960 r. łącznie z prosem zajmowała 176 tys. ha, w 1997 r. — tylko 40 tys. ha, a średni jej plon wynosił 1,15 t/ha. Uzyskiwane w praktyce rolniczej plony gryki nie są jednak duże -od 0,6 do 1,5 t/ha. Również w doświadczeniach ścisłych gryka plonuje wyraźnie gorzej niż inne rośliny zbożowe. W porównaniu z innymi roślinami uprawnymi