DSCF5582

PROSO

9.1. Pochodzenie i historia uprawy

Ojczyzną prosa jest prawdopodobnie wschodnia Azja, ale jego dzikich przodków dotychczas nie odnaleziono. Proso należy do najstarszych roślin uprawnych. Już 2700 lat p.n.e. cesarze chińscy wysiewali je (oprócz pszenicy, jęczmienia, ryżu i soi) podczas specjalnych obrzędów, związanych ze świętem wiosny. Znaleziska archeologiczne wskazują, że w Europie roślina ta była użytkowana w epoce neolitu (około 1700 lat p.n.e.). Proso było też w powszechnej uprawie w rolnictwie starożytnej Mezopotamii, Grecji i Rzymu. Jego łacińska nazwa Panicum miliaceum etymologicznie wywodzi się od panis — chleb i molere - mleć.

9.2. Znaczenie gospodarcze

Obecnie uprawa prosa koncentruje się głównie w rejonach o ciepłym i suchym klimacie kontynentalnym Azji, południowej i wschodniej Europy oraz Afryki i Ameryki, gdzie zawodne są inne zboża. W rejonach tych zajmuje ono około 40% powierzchni zasiewów. Produkowana z prosa kasza jest narodową potrawą tamtejszej ludności i paszą dla zwierząt.

W okresie międzywojennym proso zajmowało w Polsce około 120 tys. ha, a od 1970 r. powierzchnia jego uprawy wynosi tylko około 12 tys. ha i w dalszym ciągu maleje. Przeciętne plony prosa w Polsce są szacowane na około 2,7 t/ha. Jego potencjał produkcyjny jest jednak większy, gdyż w doświadczeniach IUNG uzyskuje się około 4,0 t/ha. Wynika to z faktu, że powszechną niegdyś kaszę jaglaną zastępuje kasza jęczmienna, ryż i płatki owsiane. Poza tym, proso jest niechętnie uprawiane z uwagi na mniejszą plenność, w porównaniu z innymi roślinami zbożowymi,