DSCF5609

/ueiualnie powierzchnia uprawy ziemniaka w Polsce stanowi 6,7% światowej a pro u cja - 7,8%; natomiast w porównaniu do 15 krajów Unii Europejskiej nasjl powierzchnia uprawy jest mniejsza o 8,4%, a produkcja - aż o 45,3%.

Średnie plony ziemniaka powoli, lecz systematycznie wzrastają. W latach] 1961-1965 wynosiły 15,4 tha*¹, w 1981-1985-16,8 tha¹, a ostatnio, z wyjątkiem lat nietypowych, wahają się od 18 do 20 t ha'^ł, ale są o 50% niższe od plonów użyj skiwanych w krajach przodujących w produkcji tej rośliny.

Tabela 1.2. Zagospodarowanie zbiorów ziemniaka w Polsce w % (Chotkowski, Rembeza, 1996, Rynek ziemniaka, 2002)

Lata	Sadzenia ki	Pasza	Spożycie (ziemniaki nieprzetworzone + przetwory ziemniaczane)	Przemysł (ziemniaczany + gorzelnictwo)	Eksport	Straty w czasie przechowywania
2001/2002	14,4	40,3	23,5 (21,4 + 2,1)	7,0	0,3	14,5
2010 (prognoza)	11,3	35,5	27,3 (22,8+4,5)	9,1	4,5	.2,3

Ziemniak w Polsce jest przede wszystkim rośliną drobnych gospodarstw. W 1987 r. około 93% producentów uprawiało ziemniaki na powierzchni mniejszej niż 1 ha. Zatem skala produkcji w tych gospodarstwach uniemożliwiła opłacalne stosowanie nowoczesnej i racjonalnej technologii uprawy. W gospodarstwach dużych] produkcja tej rośliny jest intensywna i w pełni podporządkowana potrzebom rynku. ] Znaczenie gospodarcze ziemniaka zależy od warunków klimatycznych i glebowych. Obszar korzystnych warunków przyrodniczych dla uprawy tej rośliny w Europie stanowi pas ciągnący się od Irlandii i północnej Francji po Ural. Polska znajduje się w centrum tego rejonu. O pozycji tej rośliny w polskim rolnictwie decyduje znaczny areał gleb lekkich i bardzo lekkich (stanowią one około 65% gruntów or-j nych), które ziemniak dobrze znosi, a na których roślin alternatywnych jest małoj

0    przydatności ziemniaka zadecydowało też jego wielostronne wykorzystanie,! Zbiory przeznacza się na:

1    paszę,

•    bezpośrednią konsumpcję dzięki dużej wartości biologicznej bulw,

•    przetwórstwo spożywcze ze względu na znaczną wartość technologiczną,

•    przetwórstwo przemysłowe - przemysł ziemniaczany i gorzelnictwo (tab. 1.2). Ziemniak jest szeroko wykorzystywany jako surowiec w przetwórstwie przemysłowym i spożywczym. Przetwórstwo przemysłowe obejmuje przemysł ziemniacza-i ny wytwarzający z ziemniaka skrobię, syrop skrobiowy, krochmale modyfikowanej

leje, dekstryny, glukozę, susze, białko ziemniaczane i gorzelnictwo przerabiające!