IMGB32 (4)

222 Warzywa liściowe

222 Warzywa liściowe

W Holandii powierzchnia uprawy szpinaku 9.3.4. TcrmiflV UDHlWy

w roku 1984 wynosiła około 160 ha (Anno- __________¹ —Ł

nymus 1985).

9.3.2. Wartość biologiczna

Szpinak należy do najwartościowszych warzyw dzięki dużej zawartości żelaza, sięgającej ponad 10 mg%. dzięki czemu ma właściwości krwiotwórcze. Ponadto zawiera spore ilości innych soli mineralnych (wapnia, potasu, magnezu) oraz witamin z grupy B. Zasobny jest również w witaminę C, której ilość waha się w zależności od terminu uprawy i odmiany od 20 do 70 mg% (Lemp-ka 1970).

Szpinak zawiera także kwas szczawiowy i rozpuszczalne szczawiany, które wiążą wapń. Dlatego stosowanie tego warzywa w żywieniu powinno być umiarkowane.

9.3.3. Czynniki wzrostu

Temperatura. Szpinak nie wymaga zbyt wysokiej temperatury. Jego nasiona kiełkują juz przy 2—3'C. a optymalna temperatura wzrostu wynosi 15—18 C. Młode rośliny znoszą nawet kilkustopniowe przymrozki.

Światło. Szpinak jest rośliną dnia długiego i dlatego nie może być uprawiany w okresie późnej wiosny i łata, gdyż szybko wybija w pędy kwiatostanowe. Dużą masę wegetatywną wytwarza on przy krótkim dniu i dość dużej intensywności światła. Niska intensywność światła powoduje wybieganie roślin, wydłużanie ogonków liściowych i zmniejszanie powierzchni blaszek liściowych, które są najbardziej wartościowymi częściami szpinaku.

Woda. Zapewnienie dostatecznej wilgotności gleby i powietrza sprzyja wyrównanym wschodom, a następnie szybkiemu wzrostowi szpinaku. Optymalna wilgotność powietrza i podłoża w uprawie szpinaku pod osłonami wynosi około 80%. Przy dostate-cznej ilości wody szpinak wytwarza większe, delikatne i soczyste liście, przy niedoborze zaś liście są twarde, mało soczyste.

i stanowisko w planie

zagospodarowania

pomieszczenia

Szpinak można uprawiać jako przedplon lub poplon w szklarniach, inspektach i tunelach foliowych. Jako poplon wysiewa się go od połowy września do połowy października. Zbiór, w zależności od warunków klimatycznych i uprawy, może trwać od końca listopada do końca stycznia.

W uprawie zimowej termin siewu uzależniony jest od planowanego okresu zbioru. Przy wysiewie nasion w grudniu zbiory będą trwały od połowy lutego do połowy marca (Stoik i in. 1980; Jansen, Muyldermans 1982).

Siew wiosenny szpinaku jako przedpłonu może rozpocząć się w styczniu. Zbiory następują wtedy w drugiej połowie marca lub na początku kwietnia. Stosując różne terminy siewu pod osłonami szpinak można zbierać od późnej jesieni aż do pierwszych zbiorów z uprawy polowej.

Okres uprawy szpinaku jest krótki. W zależności od terminu siewu i odmiany wynosi on 50—60 dni.

9.3.5. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe

Szpinak jest rośliną o średnich wymaganiach pokarmowych co do azotu, fosforu i potasu. Jest on dość odporny na wysokie stężenie soli w roztworze glebowym.

Szpinak nie wymaga bezpośredniego stanowiska na oborniku, lecz najlepiej udaje się po roślinach uprawianych na oborniku tub innych nawozach organicznych. Przy uprawie szpinaku w skrzyniach wędrownych lub tunelach foliowych na glebie mało próch-nicznej dobrze jest zastosować obornik, a następnie nawozy mineralne. Wysokość dawki nawozów zależy od zasobności gleby.

# polskim Rejestrze Odmian z roku 1986 nie mi odmian szpinaku polecanych do uprawy pod osłonami. Odmiany nadające się do uprawy polowej wiosną, jesionią i zimą, czyli Matador. Olbrzym Zimowy, Norman, Prima F_t, Kasta F,, Markiza F,J mogą być wykorzystane do uprawy jesiennej lub wiosennej pod osłonami z równie dobrym efektem. Wszystkie wymienione odmiany, poza Kastą Fj, mają ciemnozielone liście

r nie są skłonne do wybijania w pędy kwia- 9.3.7. TCChllOlO£lC

Odmiany heterozyjne dają wysoki, wyrów-mny plon, lecz jest on zróżnicowany w zależności od terminu uprawy. Wiosną zarówno formy o ciemnozielonych, jak i jasnozielonych liściach plonują wysoko, jesienią natomiast wyższy plon uzyskuje się z mieszać-ców szybko rosnących o jasnym zabarwieniu

(Zimnoch-Guzowska 1978).

„wartości składników w glebie pod nowinien wynosić (w mg na _N _ 80-150 P - 150-200. i ^ł‘^,n3Q(>_-400. Mg — 60-80. Optymalne r dla szpinaku wynosi 6,5. Bada-wply^{wem na wzrost} • plonowa-^fd«pinaku wykazały jednak, że jego dość zakres nie ma ujemnego wpływu na Istotne obniżenie plonu stwierdzono JJpJlfO przy pH 5,0 (Namiki i in. 1979).

03.6. Odmiany

W Holandii wyhodowano wiele odmian nadających się do uprawy szklarniowej. W okresie zimowym przydatna okazała się odmiana Kirk Kasprik. Jest ona przystosowana do wzrostu przy niskiej intensywności światła. Natomiast w uprawie jesienno-zimowej i wczesnowiosennej dobre efekty otrzymano wysiewając odmiany Subito, Vir-tuoza. Indures, Matares i Mazurka (Stoik i in. 1980; Janson, Muydermans 1982). Odmiana Subito nie nadaje się do wiosennej uprawy na zbiór w połowie kwietnia. Jest to odmiana o jasnozielonych liściach, bardzo szybko rosnąca. Przy dłuższym dniu i wyzszej intensywności światła wybija w pędy. Reakcja odmian szybko rosnących jest też zróżnicowana, np. odmiana Indures (firmy Nickerson Zwaan) uprawiana w tym samym okresie co Subito, czyli wiosną, wytworzyła tylko rozetę, podobnie jak Spanda czy Spoetnik (firmy Bejo) o ciemnozielonych likiach

uprawy

Szpinak można uprawiać z siewu łub z rozsady. Bezpośredni siew szpinaku jest najbardziej rozpowszechniony. Nesiona sieje się w rzędy co 8—10 cm w ilości 20—30 g na 1 m² przy uprawie jednorodnej lub 15 g na

Rys. 9X Odmiany sipinaku firmy Rijk Zwaan