250 Warzywa kapustne
250 Warzywa kapustne
Dla wczesnej uprawy wiosennej w tunelach nie ogrzewanych siew kapusty rozpoczyna się w końcu stycznia. Sadzenie rozsady przypada, w zależności od pogody w danym roku. w ostatniej dekadzie marca i pierwszej kwietnia.
Na Węgrzech wykorzystuje się tunele foliowe do uprawy zimującej, miejscowej odmiany. Dzięki tej metodzie uzyskano zbiory kapusty głowiastej prawie o trzy tygodnie wcześniej niż z uprawy polowej. W tej metodzie najlepszym terminem siewu nasion był 25 sierpnia do zimnego inspektu w ilości 2—2,5 g na 1 m2. W końcu października sadzono rozsadę do tunelu i przykrywano folią, gdy nadchodziły mrozy. Wiosną, wraz z ustaleniem się odpowiedniej temperatury, folię zdejmowano. Rozsada sadzona jesienią musi być w odpowiedniej fazie rozwojowe) — zbyt rozwinięta wybija w pędy nasienne, zbyt słaba daje niewielkie przyspieszenie zbiorów (Somos i in. 1973).
11.3.5. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe
Kapusta głowiasta biała należy do warzyw o znacznych wymaganiach pokarmowych, szczególnie dotyczy to azotu, gdyż tworzy ona w krótkim czasie dużą masę liści.
Uprawa kapusty w tunelach foliowych bezpośrednio w gruncie, w zasadzie nie różni się od uprawy polowej. Nawożenie i zawartość łatwo dostępnych form składników mineralnych w 1 dm3 gleby można przyjąć takie, jakie są zalecane dla uprawy polowej. tj. (w mg): 100—150 N, 50—80 P,
150—175 K (Nowosielski 1972).
Dla kapusty uprawianej w podłożach organicznych optymalna zawartość składników pokarmowych w 1 dm3 wynosi (w mg): 150—300 N. 200—400 P. 600—850 K. 150—250 Mg, 1000—2000 Ca (Pudelski 1974).
Odczyn gleby lub podłoża powinien wynosić 6,5—6,8, ponieważ kapusta źle rośnie w kwaśnym środowisku.
Wysokość dawek nawozowych uzależniona jest od zasobności gleby lub podłoża w poszczególne składniki. Zasobność tę
11.3.3. Czynniki wzrostu i ich regulacja w pomieszczeniach
Temperatura. Minimalna temperatura wzrostu dl a kapusty wynosi 5°C, optymalna 15—20"C. Dla wczesnych odmian kapusty uprawianej pod folio szkodliwe są duże wahania temperatury, które powodują zahamowanie wzrostu i zmniejszenie plonu.
światło. Kapusta jest wrażliwa na niedobór światła, szczególnie w fazie siewek. Rozsadę wczesnych nasadzeń w tunelach ogrzewanych należy doświetlać. Młoda rozsada bez doświetlania szybko wybiega, szczególnie gdy nocą panuje wyższa temperatura.
Woda. Kapusta ma duże zapotrzebowanie na wodę. Rośliny są najbardziej wrażliwe na niedobór wody w fazie wiązania główek. W tunelach foliowych panuje zazwyczaj optymalna dla kapusty wilgotność powietrzal i gleby. Woda może być czynnikiem ograni-■ czającym wzrost i plonowanie tylko wtedy, gdy podlewanie wykonuje się nieprawidłowo.
Kapusta uprawiana jest w nie ogrzewanych tunelach foliowych jako pierwsza roślina. Jej zbiór w zależności od regionu wykonuje się w maju. Według Niewiadomskiej i Kryńskiej (1972) uprawa kapusty w woj. olsztyńskim w nie ogrzewanych tunelach foliowych przy wczesnej i ciepłej wiośnie nie daje znaczniejszego przyspieszenia zbiorów w porównaniu z uprawą połową. Natomiast w doświadczeniach Małachowskiego (1972) w woj. poznańskim uzyskiwano, w zależności od przebiegu pogody, przyspieszenie zbiorów średnio o 11 dni.
określa się na podstawie analizy chemicznej, wykonanej na krótko przed sadzeniem roz-
Nawożenie fosforem, potasem i częściowo azotem stosuje się przed sadzeniem rozsady.
11.3.6. Odmiany
Do uprawy pod osłonami najlepsze są odmiany bardzo wczesne i wczesne. Z polskich odmian nadają się: Agat F,. Topaz F,, Ditmarska. Z odmian zagranicznych na uwagę zasługują holenderskie odmiany Ra-pid F, i Delphi F,.
11.3.7. Produkcja rozsady
Kapustę w tunelach uprawia się wyłącznie z rozsady, którą przygotowuje się podobnie jak rozsadę kalarepy. Również warunki termiczne podczas jej wzrostu powinny być ■ podobne. Przed sadzeniem rozsady kapusty wczesnej do tunelu niezbędne jest jej hartowanie. podobnie jak w uprawie wiosennej w polu. Rozsadę wysadza się na miejsce stale, gdy ma 3—4 liście właściwe, a więc młodą i nie zdrewniałą.
11.3.8. Technologia uprawy
Kapustę głowiastą białą sadzi się do gleby, na której ustawia się tunele, lub też w podłoże organiczne, stosowane w poprzednich latach do uprawy ogórka, pomidora lub papryki. Kapustę sadzi się w rozstawie 40 x 30 cm lub 40 x 40 cm, a gdy odmiany tworzą niewielkie główki nawet 30x30 cm.
Zabiegi pielęgnacyjne sprowadzają się do intensywnego wietrzenia pomieszczenia w cieplejsze dni. dwu- lub trzykrotnego nawożenia azotem, utrzymywania właściwej wilgotności gleby lub podłoża oraz zwalczania chorób I szkodników, gdy się poja
wią. Zasilanie nawozami, przeważnie tylko azotowymi, stosuje się zwykle 2 tygodnie po posadzeniu, a następnie w 2 lub 3 tygodnie po pierwszym nawożeniu poglównym. Wielkość dawki powinna być ustalona na podstawie analizy chemicznej gleby lub podłoża.
11.3.9. Zbiór oraz przygotowanie do obrotu i krótkiego przechowania
Zbiór kapusty z wczesnej uprawy pod osłonami rozpoczyna się w maju. Po osiągnięciu minimalnej masy. czyli 500 g, licząc z liśćmi ochronnymi, rośliny ścina się i układa do ażurowych skrzynek drewnianych lub plastykowych stosowanych w obrocie warzywami. Kapusta z przyspieszonej uprawy przeznaczona jest na bezpośrednie spożycie. Przechowywanie wczesnej kapusty jest trudne i może trwać zaledwie kilka dni. Krótkie przechowanie powinno odbywać się w pomieszczeniach o temperaturze około 0°C i wilgotności 85%.
11.4. Kapusta pekińska — Brassica pekinensis Rupr.
11.4.1. Znaczenie gospodarcze
Kapusta pekińska jest powszechnie uprawiana w krajach azjatyckich, podobnie jak u nas kapusta głowiasta biała. W Polsce uprawia się ją na niewielkim areale tylko w polu, natomiast pod osłonami prowadzi się jeszcze doświadczenia. Ze względu na niezbyt duże