DSCF5714

430

możliwość dokonywania siewów wczesnych zapewniających korzystną wilgortjB gleby w okresie kiełkowania (otoczka konkuruje o wodę z kłębkiem).

zdolności kiełkowania nasion w polu i od stopnia jednokiełkowości. Zdolno# J| szybkiego i równomiernego kiełkowania nasion w polu określa się jako połową 1 zdolność wschodów (PZW) i wyraża się w liczbach względnych (%) jako stosundt|| liczby wzeszłych roślin do liczby wysianych kłębków. W Polsce w warunkach pB|||| dukcyjnych połowa zdolność wschodów waha się w granicach od 40 do 80%, napij częściej wynosi 40-60%, przy czym PZW około 60% jest uważana za dobrą. Na HI wartość wpływa wiele czynników, między innymi rodzaj i jakość materiału siewnego. Na ogół wysoka połowa zdolność wschodów jest związana z wysoką laboratoryjną zdolnością kiełkowania. Materiał siewny powinien odznaczać się także dobrą zdrowotnością. O polowej zdolności wschodów decyduje także układ warunków środowiska, w tym właściwości fizyczne gleby, np. na glebach zlewnych połowa 1 zdolność wschodów jest niższa.

Stan fitosanitarny gleby również wpływa na połową zdolność wschodów. Silny rozwój grzybów i mikrofauny obniża jej wartość. Dużą rolę odgrywa sposób przed-siewnego przygotowania roli oraz technika stosowania nawozów, zwłaszcza azotowych i potasowych. Wysoka koncentracja jonów K⁺, NHj i NO; w warstwie roli, | gdzie kiełkują nasiona, powoduje obniżenie polowej zdolności wschodów.

M. Kalinowska-Zdun

możliwość dokonywania

Poszczególne rodzaje materiału siewnego różnią się wieloma właściwośdl^^H Masa 1000 kłębków wielonasiennych waha się w granicach 20-30 g, genetycznie jednonasiennych — w granicach 10-14 g, a kłębków otoczkowanych - w granicach 20-60 g.

Wartość użytkowa materiału siewnego buraka zależy przede wszystkim od

Stopień jednokiełkowości materiału siewnego ocenia się na podstawie udziału i kłębków jednonasiennych w partii nasion, a jego wartość wyraża się w liczbach względnych. Najwartościowszy jest materiał siewny buraka o wysokiej polowwB zdolności wschodów i wysokim stopniu jednokiełkowości.

Najwyższą wartość użytkową mają kłębki genetycznie jednokiełkowe. Charakteryzują się one wysoką zdolnością kiełkowania (90-96%, niekiedy 98%) i połową zdolnością wschodów, a także dużym stopniem jednokiełkowości (90-99% w zależności od odmiany). Są formą materiału siewnego, który umożliwia siewy precy- 1 zyjne, tzn. zwiększenie odstępów między nasionami. W przypadku starannej uprawy roli i wysokiego poziomu jej kultury oraz stosowania chemicznej ochrony roślin II pozwalają na siewy docelowe i całkowitą mechanizację w procesie technologii pro- m dukcji.

Znaczną rolę odgrywa wielkość kłębków (średnica), zwłaszcza przy ich wy wie siewnikami o mechanicznym aparacie wysiewającym.

Aktualnie plantatorzy buraka cukrowego są zaopatrywani przez cukrownii nasiona sprzedawane w jednostkach siewnych zawierających ±100 000 nasion.

Obecnie w Polsce są uprawiane wyłącznie odmiany genetycznie jednonasiei Ich nasiona wysiewa się siewnikami precyzyjnymi, a ilość wysiewu zależy od iic