DSCF6188

i cechy charakterystyczne dla obu pici,

wyrostki rylcowe

Do podatków odwłokowych spełniających j_nnę ;-™ rozmnażanie należą wyrostki rylcowe pi(ry_c 35.I ki trzonkowe {mili). Wyrostki rylcowe znajdują się _na ^ ^l\S ile, a * razie jego redukcji przesuwają się na segment J^j Mterystyczne dla owadów niżej uorganizowanycfj ‘ i Jj karaczany prostoskrzydle {OrihopteiĄ |j napierał jętki (Epkimęimi) i ważki (Odonai_Q) ^ 6 :zanów i jętek mają kształt długich, nitkowatych i czlo_no^ -li wyrostków, Spełniają one funkcję narządów zmysłów, u; '11 tą również jako narządy aerodynamiczne i biorą udział _u, \ opadania podczas lotu spadochronowego. Ważki mają kształtu listkowatego. U prostoskrzydlych są one p^:S iednoczlonowe i umożliwiają przytrzymywanie samicy _w \ kopulacji. U skorków m przekształcają się w masywne, _ny ^s'^e iiowane kleszcze, które służą do obrony i ataku.

wyrostki trzonkowe

Wyrostki trzonkowe mieszczą się na IX stemicie Ł|| i samców karaczanów i niektórych prostoskrzydlych. Są to ste. niewielkie, wydłużone i nieczłonowane wyrostki. U wię^^ owadów zanikły one całkowicie.

przydatki płciowe

samic

pokładełko

N

(tytom/m) otworzyły skralolchawki \y | mwgeiwy ulegały one najczęściej Unikowi jSm Iłfcituw¹jihiti), należące do owadów pierw_nt '"'o |m||segmentachpregcnitainJ¹¹'| lii nochodania odndżnwego. któro |fff|f| skokow.    \^\

Pmdatki odw łokowe owadów dzieli się na nj_e y im z rtwmna/anicm. Pierw sze z nich mają różną ^    . I

ne są u niektóry ch owadów. Do dmgich należą z_eW|) * i iAj płciowe. Mają one u wszystkich owadów bardzo ?ki ii- 11

■ Sr

Przydatki płciowe samic noszą nazwę pokładelka (/^ oyposi/or) (ryc. 25.26). Pokładełko jest narządem, za pomocą rego samica składa jaja i zostało utworzone z przysadek VI!| _0rgj_

IX segmentu odwłoka. Nosi ono nazwę pokładelka rzeczywistej Otwór płciowy samicy- Konopom) znajduje się zwykle na tylnej krawędzi VIII stemitu odwlob. Zasadniczymi częściami pokł_a. dełka są walwy i płytki głównie pokładelka (bmime vqI. mim). Pokładełko owadów uskrzydlonych składa się przeważn z trzech par wałw. Pierwsza para walw należy do segmentu Vl||

, ^chodzi od pierwszej pary płytek głównych. Walwy drugiej pary chodzą z podstawy płytek głównych drugiej pary. a z wicr/choł-

mm

^ płytek - walwy trzeciej pary. Pokładełko ma ks/tałt cewki, która •_eSi w części końcowej zaostrzona. Skierowane jest ono ku ty łowi • ułożone równolegle do podłużnej osi ciała. Walwy pierwszej pary leżą pod drugą W ^wa'^w ’ określa się je jako dolne (v. wntah). a wal* J drugiej pary jako górne (v, ikmles). Walwy pierwszej i drugiej pilry przeważnie biorą udział w składaniu jaj. a walwy trzeciej pary p ^eme) stanowią osłonę zewnętrzną.

U poszczególnych grup owadów pokładelka mogą różnić się w swojej budowie. U prostoskrzydlych (Orlhoptmi) pokładełko zachowuje ogólny plan budowy, z tą jednak różnicą, że trzecia para walw nie tworzy osłony. U pasikonika (Tetiigonia) i świerszcza (Giyllus) pokładełko jest kształtu szablastego, po bokach spłaszczone i na końcu zaostrzone. U pasikonika z zewnątrz widoczne są dwie pary walw, które leżą jedna nad drugą (ryc. 26). Są to walwy pierwszej (dolnej) i trzeciej (górnej) pary, natomiast walwy drugiej pary znajdują się pomiędzy nimi i są z zewnątrz niewidoczne. Wszystkie pary walw są ze sobą połączone stawami saneczkowymi. Na górnej powierzchni pierwszej (dolnej) pary walw znajduje sic rowek, do którego wchodzi waleczkowate zgrubienie dolnej po-wierzchni walwy trzeciej (górnej) pary. Połączenie to umożliwia przesuwanie się walw w jednym kierunku. Podczas składania jaj pierwsza para walw zagłębia się w podłoże, w którym zakotw icza się za pomocą swoich ząbków i stanowi szynę, po której przesuwają się pozostałe walwy. Obie walwy drugiej pary poruszają się równocześnie, a walwy trzeciej pary każda oddzielnie i na przemian. Walwy drugiej pary nacinają tkankę, a walwy trzeciej pary rozszerzają nacięcie swoimi ząbkami. Bardzo podobnie zbudowane jest pokładełko świerszcza, z tą różnicą, że walwy drugiej pary są silne zredukowane.

Błonkoskrzydłe (Hymenoplera) mają pokładelka bardzo zróżnicowane pod względem morfologicznym. U rośliniarek (Smphyia) i rodzaju Nemom pierwsza i druga para walw pokryta jest z zewnątrz. skośnymi, poprzecznymi, wałeczkowatymi zgrubieniami (ryc. 26). Trzecia para walw ma kształt szerokiego płata. Walwy pierwszej i drugiej pary połączone są ze sobą stawem saneczkowym i wykonują ruchy do przodu i w tył. Za pomocą tak zbudowanego pokładełka owady składają jaja na powierzchnię liści. I) bryzguna