DSCF6282

pojedynczy chromalofor kubkowafy. wypełniający całą komórkę 7. dzwonowaiyn, głębieniem, w którym znajduje się jądro komórkowe zawieszone w cyloplanolkS u Chl.imydomonos sp. (por. rys. 188). Zwiększoną powierzchnię asymilocyjną ^S ełirnmafófoiy pierścieniowate, laiimowale, spiralnie zwinięte, np. u skrętnicy ĄimJ8 sp.. lub siatkowate, jak u galęzatki C/ndophora sp.

Wśród zielenic występują osobniki o komórkach jednojądrowych i wic wych. Organizm może być zbudowany z licznych komórek wielojądrowycb, „ u galęzatki Cladophora sp. lub z jednej takiej komórki. Niekiedy jedna (||M

•    ... r. I. ;__I______ ...........    nlnołia z.    morfolnnii iuL>

.....    _jęttąj.'

komórki.

Rozmnażanie zielenie odbywa się bezpłciowo przez podział komórki. Iworzeąj. nowych kolonii. Iragmemację plechy i poprzez różne zarodniki; płciowo popr^. różnie wykształcone gamety, które tworzą zygotę, często o charakterze przetrwału iJJ" wym. Zarodniki powstają w jednokomórkowych zarodniach przez kilkakrotny poSjtjy protoplastu. Są to albo ruchliwe pływki — zoospory albo nieruchome aplanovpo_r, o grubej ścianie komórkowej (rys. 190).

Najprostszym rodzajem rozmnażania płciowego jest izogamia. kiedy kopulująg^ mety w postaci nie obłonionych komórek, opatrzonych wicią; nic zaznacza ją się |j|| tym żadne różnice w wielkości, kształcie ani zachowaniu gamet, ze względu na pi^ Ruchliwe gamety męskie i żeńskie występują również przy anizogamii, np. u taśmy Emcromorpha sp. (rys. 190 B). gdzie jednak komórka żeńska jest wyraźnie większa od męskiej i bogatsza w materiały zapasowe. W obu przypadkach proces płciowy odbywj się w wodzie poza organizmem macierzystym.

Szczególną formą zapłodnienia jest koniugacja, cechująca sprzęźnice. Gale protoplasty komórek wegetatywnych funkcjonują tutaj jako gamety i przez połą. czcnie utworzone w ścianach komórkowych zlewają się ze sobą, tworząc zygotę, np. u skrętnicy Spirogyra sp. U części zielenic zachodzi oogamla np. u toczka (rys! 190); proces oogamii opisany został na przykładzie woszerii z klasy Xcmthoph\. ceoe.

Oba typy rozmnażania, bezpłciowy i płciowy, występują często w powiązaniu ze sobą w trakcie cyklów życiowych obserwowanych u wielu gatunków. Następstwo przemiennego rozmnażania płciowego i bezpłciowego określane jest mianem przemiany pokoleń - metagenezy,

Zieleniec to organizmy zdecydowanie autotroficzne. U form prymitywnych samo* żywność wspomagana bywa przez pobieranie rozpuszczonych w w odzie substancji organicznych, w szczególności zaś witamin. Stosunkowo nieliczne formy bezbarwne są heterotrofami. pobierając pokarm rozpuszczony w wodzie, wyjątkowo na drodze fago-cytozy, lak samo jak niektóre formy pierwotniaków.

Zielenice są gromadą bardzo niejednorodną. Ze względu na znaczne różnice cytologiczne, morfologiczne oraz u rozmnażaniu dzielą się one na kilka grup, wśród których dobrze udokumentowanymi o szczególnym znaczeniu w ekosystemach wodógjK są klasy; Chlorophyceoe zielenice właściwe, Ulnophyceae wątkowe, CharophycitĘź. ramienicowe.

Klasa; Chloraphyceae - zielenice właściwe obejmują organizmy o bard/o odmiennych nieraz cechach cytologicznych i organizacyjnych. Formy wiciowcowe są przeważnie opatrzone ścianą komórkową, często o skomplikowanej budowie cht^B cznej, u form prymitywnych bez udziału celulozy. Oprócz komórek wiciowcowyeli spotyka się także organizmy o organizacji kapsalnej, kokalnej. a także zbudowane z tkanek parenchymatycznych. Formy wiciowcowe i kokainę wy kazują wyraźną tendencję do tworzenia kolonii. Szereg rzędów reprezentujących klasę wyróżniono na

Rys. 190- Rozmnażanie zielenie. A rozmnażanie bezpłciowe: I - tworzenie się pływefc /ootpn* o Ulotrix Sp., 2 - pływki w komórce Chłomcoc*-umsp . 3 - nieruchome zarodnika jpUnotpor. a < Itorrżfa *T B — rozmnażanie płciowe: 4 — koniugacja u skrętnicy Spim^yra sp.. 5 izogamia nic aelaacowaac ungsiMły u galęzatki Cladophora sp., 6 - anizogamiu — zróżnicowane ruchliwe gamety u taśmy Enurnttmtrp*,ux sp "    -'W-

rnia u toczka Voh'ox sp.: a - plcmnia. b - plemniki, c - lęgnia, d — komórka jajowa, e - zygota podstawie stopnia organizacji morfologicznej komórek. Poniżej omów urno niektóre z nich.

Rząd: Chlamydomonadales — zawłotniowce obejmuje jednokomórkowe formy wiciowcowe — monadowe. otoczone ścianą o skomplikowanej budowie chemicznej, którą tworzą występujące warstwami białka i wielocukry; celulozy w ścianie brak 11 w szyst-kich przedstawicieli rzędu w przedniej części komórek wyrastają jednopostaciowc bi-czowate wici w liczbie 2, lub 4. Rozmnażanie płciowe polega na kopulacji pływających komórek przybierających charakter gamet. Powstała zygota otacza się grubą ścianą i po okresie spoczynku ulega podziałowi redukcyjnemu. W efekcie powstają cztery, rzadziej osiem, komórek haploidalnych przybierających z czasem typową formę organizacyjną komórek wegetatywnych.