DSCN0414

cze są dokładnie obrobione.

Płyty traserskiej nie powinno się używać do żadnych innych celów poza trasowaniem (np. do prostowania blach). Płytę taką trzeba utrzymywać w należytym stanie, a po skończonej piacy zabezpieczać przed uszkodzeniem — np. przez nałożenie drewnianej pokrywy.

Różne narzędzia traserskie przedstawiono na rys. 39.

Rysik 1 jest to stalowy pręt, którego końce są zaostrzone i zahartowane. Rysikiem kreśli się linie albo opierając go o liniał, albo zakładając w ryśniku.

R y ś n i k 2 służy do znaczenia linii równoległych bądź prostopadłych do płyty traserskiej. Składa się z żeliwnej podstawki, słupka i uchwytu, który zamocowuje się na dowolnej wysokości, a rysik można obracać dookoła osi słupka i nachylać pod dowolnym kątem.

Liniał traserski 3 na podstawie służy do ustawiania ostrza rysika na żądanej wysokości.

Cyrkle 4 i o stosuje się do kreślenia okręgów kól, do od-

P u n k t a k 6 jest potrzebny do punktowania środków kól oraz

ą o w n i ^ 8 jest używany do wykreślania linii pionowych lub poziomyc pizy trasowaniu na płaszczyźnie (rys. 40) oraz sprawdzania prawidłowości ustawienia trasowanego przedmiotu na płycie, a środkownik 9 — do trasowania osi wałów. Poza tym do ustawiania trasowanych przedmiotów na płycie traserskiej stosuje się różne narzędzia, np. pryzmy 10, kątowniki specjalne 11.

C y r k 1 e drążkowe (rys. 41) służą do wyznaczania odległości i łuków o dużych promieniach krzywizny.

Rys. 41. Cyrkle drążkowe: a) z podzialką, b) bez podzialki

Przed trasowaniem należy sprawdzić półfabrykat w celu ujawnienia możliwych jego wad, jak również jego wymiary i wielkość naddatków na obróbkę. Po oczyszczeniu z rdzy, a w odlewach po usunięciu piasku formierskiego powierzchnie przeznaczone do trasowania malujemy białą farbą kredową lub roztworem siarczanu miedziowego dla lepszego uwidocznienia trasowanych linii. Po wyschnięciu farby przystępujemy do trasowania. Rysy należy kreślić jednym przejściem rysika, gdyż powtórne kreślenie tej samej rysy powoduje jej zgrubienie. Obróbkowe rysy traserskie punktuje się, jak wskazuje rys. 42.

Rys. 42. Punktowanie rys traserskich: a) ustawienie punktaka, b) położenie punktaka przed uderzeniem

Oprócz obróbkowych rys traserskich stosuje się Mż ryski kontrolne, równoległe do poprzednich w oc lł, osu

^P.^b'“3\ raserskie są to MM M

Irii^od^których^odmierza *    ***

serskimi są (rys. 43):

45