DSCN0438

(rys. 118). Rurki z metali nieżelaznych o małej średnicy i dużym

Hvs. 117. Gięcie rury w imadle

Rys. 118. Przyrząd rolkowy do gięcia rur

promieniu wygięcia dają się bez trudności wyginać, np. przewody do płynu hamulcowego, zasilania silnika paliwem, centralnego ogrzewania itp. W przypadku wyginania rury ze szwem musi on się znajdować w płaszczyźnie obojętnej, gdyż w przeciwnym razie na szwie może powstać szczelina.

Wobec rozwoju tłocznictwa i daleko idącej mechanizacji ręczna praca gięcia nie ma zastosowania w seryjnej lub masowej produkcji samochodów. Ogranicza się ona przeważnie do usuwania uszkodzeń części blaszanych po wypadkach.

Stanowisko pracy powinno być dostosowane do wymienionych wyżej czynności. Gięcie wykonuje się zazwyczaj w pracowni ślusarskiej lub w kuźni i pracownik powinien się stosować do obowiązujących tam przepisów bhp.

10. Łączenie części śrubami i wkrętami

Do najczęstszych połączeń rozłącznych stosowanych w mon-azu pojazdów mechanicznych należy łączenie części i zespołów za pomocą wkrętów, śrub i nakrętek.

Łby wkrętów mogą mieć kształt kulistv m, lub walcowy soczewkowy. We łbie wk ' ■’ ^St0/'.^k0Wy’ ^walc°wy gniazdo w postaci krzyża Wkretv co ^ '* ^/naj^du^^e si(ł rowek lub

zwy-są

czwo-

Ły». JĄ:    "

określone w normach.    * ^{zaje wkr}^^tow

Śruby bywają jednostronne z łbami sześciokątnymi lub rokątnymi oraz dwustronne.    ‘ ^y

Nakrętki bywają sześciokątne, czworokątne, okrągłe, kołpakowe, koronowe, wieńcowe, trójkątne, radełkowane i skrzydełkowe

W połączeniach gwintowych stosuje się podkładki różnych typów zakładane pod nakrętkę w celu uchronienia powierzchni łączonych przed zgniataniem, a częściej dla zabezpieczenia nakrętki od samoodkręcenia. Wkręty, śruby, nakrętki i podkładki są znor-malizowane.

Do wkrętów używa się wkrętaków (rys. 119), których szerokość jest trochę mniejsza od średnicy łba wkręta, a zakończenie tępe, o krawędziach do siebie równoległych. Uchwyt drewniany lub z tworzyw sztucznych, wygodny do trzymania w ręku, umożliwia długotrwałą pracę.

W produkcji wielkoseryjnej wkrętak zamocowuje się w wiertarce ręcznej lub w specjalnych przyrządach o napędzie elektrycznym. Wkręty i śruby początkowo należy wkręcać palcami, a do całkowitego dokręcenia użyć wkrętaka o zakończeniu dopasowanym do rowka wkręta. Użycie nienależycie dopasowanego wkrętaka może spowodować wysunięcie się go z rowka wkręta i skaleczenie ręki.

Do wkręcania śrub dwustronnych (tzw. szpilek) używa się najczęściej dwóch nakrętek, z których jedna, opierając się o diugą, tworzy jak gdyby łeb śruby, na który nakłada się normalny klucz. Przy wkręcaniu i wykręcaniu śrub i nakrętek lub wkrętów z łbem sześciokątnym stosuje się różnego rodzaju klucze, jak płaskie, a-kowe, trzpieniowe, nastawne itp. (rys. 120). Przed nakręcaniem nakrętki należy oczyścić powierzchnię wokół śruby, a na śruby założyć właściwe podkładki. Następnie pokręca się "alcrętk1 Początkowo palcami, a później wobec opoiu ' u • używać wyłącznie właściwych kluczy, gdyż zbyt luźne klucze ka

cacnlc ręki. Raczki klucz. nie należy przedlnż.c ,nnym

93