DSCN0489

mi, ciernymi, łańcuchowymi, hydrokinelycznymi i indukcyjnymi, mają szereg zalet i dlatego znajdują szerokie zastosowanie w napędach pojazdów, samolotów, obrabiarek i wielu innych maszyn. Nadają się do napędów zarówno lekkich, np. w robotach kuchennych i maszynach do szycia, jak i najcięższych, np. turbinowych, stosowanych w dużych elektrowniach do przenoszenia i transformacji energii od turbiny do generatora.

Przybliżone porównanie cech użytkowych różnych przekładni mechanicznych podano w tabl. 1.1, z której widać, że przekładnie zębate mogą być stosowane do największych mocy i największych prędkości. Z kolei na rys. 1.2 przedstawiono

a)    b)    c)    d)

BI H I

Rys. 1.2. Poglądowe porównanie rozmiarów różnych rodzajów przekładni mechanicznych o takiej samej mocy i prędkości: a) przekładnia z pasem płaskim, b) z pasem klinowym, c) łańcuchowa, d)

zębata    _{4 M}

poglądowo różnice rozmiarów czterech rodzajów przekładni o jednakowej przenoszonej mocy. Najbardziej zwartą jest przekładnia zębata. Pod względem kosztów wykonania i ceny przekładnie zębate są jednak wyraźnie droższe od przekładni pasowych, łańcuchowych czy ciernych. Koła zębate są elementami złożonymi pod względem kształtu geometrycznego, wymagają specjalistycznej technologii, obrabiarek i narzędzi, a także specjalnych przyrządów pomiarowych. Również montaż przekładni zębatych musi być przeprowadzony skrupulatnie i dokładnie, z dobrą znajomością przedmiotu, co wymaga odpowiednich kwalifikacji zawodowych i doświadczenia monterów.

1.2. Ogólna charakterystyka przekładni zębatych

Najprostszą przekładnię zębatą tworzą dwa koła zębate, współpracujące ze sobą w ruchu obrotowym. Moment i ruch obrotowy są przenoszone z jednego koła na drugie dzięki sprzężeniu kształtowemu (zazębieniu), utworzonemu przez odpowiednio ukształtowane powierzchnie, stanowiące uzębienie kół (rys. 1.3).

Zęby równomiernie rozmieszczone na obwodzie koła, wyprofilowane według określonych zasad, mogą mieć różny kierunek względem tworzących walca (lub stożka). Mogą to być:

— zęby proste, jeśli kierunek linii zęba jest zgodny z tworzącą walca (rys. 1.3a);