Akumulatory zasadowe mają szereg zalet, jak niewrażliwość na wstrząsy, prostota obsługi, ponieważ mogą być bez szkody doprowadzone do zupełnego wyładowania i przez dłuższy czas pozostawać w stanie nie naładowanym, a ponadto nie wymagają specjalnych urządzeń wentylacyjnych w pomieszczeniach, w których pracują. Używa się ich przede wszystkim do odbiorników przenośnych (np. lampy górnicze) oraz jako baterii trakcyjnych do wózków akumulatorowych.
Do wad akumulatorów zasadowych należy zaliczyć ich stosunkowo wysoki koszt, a następnie niską sprawność.
Sprawność pojemnościowa akumulatorów zasadowych wynosi 0,6-H3,75, a energetyczna około 0,5.
Akumulatory i ogniwa nowych typójv. Ostatnio dokonuje śię szeregu prób dla uzyskania nowych typów akumulatorów. Próby te zmierzają przede wszystkim do uzyskania możliwie dużej pojemności przy jednoczesnym zmniejszeniu wymiarów akumulatora i zmniejszenia czasu ładowania. Np. akumulator kadmówo-niklowy odznacza się stosunkowo bardzo krótkim czasem ładowania do 1 h; akumulator srebrowo-cynkowy jest lekki, trwały, mało wrażliwy na zwarcia, jeszcze lepsze właściwości ma akumulator srebrowo--kadmowy również o znacznej trwałości i dużej wytrzymałości mechanicznej. Wadą tych akumulatorów jest ich wysoka cena.
W dziedzinie ogniw elektrycznych również poczyniono postępy. Dokonano, między innymi, odkrycia nowego rodzaju ogniw elektrycznych, tzw. ogniw paliwowych albo spaleniowych, które działają na zasadzie bezpośredniego przetwarzania energii chemicznej przy utlenianiu (spalaniu) paliw, bez wydzielania ciepła, na energię elektryczną.
Ponadto dokonuje się wciąż prób nad miniaturyzacją ogniw, np. wyprodukowano ogniwo rtęciowe o wymiarach 0 5,3 X3,2 mm i o ciężarze 0,3 G.
3.1. Pola magnetyczne
Z kursu fizyki wiemy, że dokoła przewodu z płynącym w nim prądem powstaje pole magnetyczne. Istnienie tego pola jest skutkiem ruchu ładunków elektrycznych w przewodniku metalowym.
Obrazy pól magnetycznych dla ich uzmysłowienia przedstawiamy za pomocą linii pola magnetycznego, które są liniami zamkniętymi. Linie te mają określony zwrot, a mianowicie przyjęto, że linie (np. w magnesie trwałym sztabkowym) wychodzą z bieguna północnego N magnesu, a wchodzą do bieguna południowego S.
Rys. 3-1. Obraz pola magnetycznego dokoła przewodu wiodącego prąd
Obraz pola magnetycznego dokoła przewodu prostoliniowego z płynącym w nim prądem przedstawiamy za pomocą kół koncentrycznych (rys. 3-1). Zwrot tych linii określa reguła śruby prawo-zwojnej albo tzw. korkociągu; jeżeli ruch postępowy przy wkręcaniu luh wykręcaniu śruby prawozwojnej jest zgodny ze zwrotem przepływu prądu w przewodzie, to ruch obrotowy śruby wskaże dodatni zwrot linii magnetycznych.
Przewód prostopadły do płaszczyzny rysunku oznacza się kół-
65
5 Elektrotechnika