DSCN1664

t,S3A itiMdy zasilania odlewów xe stopów wy katujących skurcz w całym zakresie krzepnięcia

Uniknięcie powstania jamy skurczowej lub porowatości w obrębie odlewu jest możliwe, o ile wytworzy się w nim odpowiednio wysoki gradient temperatury, powodujący sukcesywne, kierunkowe krzepnięcie poszczególnych warstw materiału. Miejscem najgorętszym, krzepnącym na końcu, powinna być taka część odlewu, której wady skurczowe nie zmniejszają wartości użytkowej danej części. Zwykle wyhranie takiego miejsca w odlewie nie jest maili we i dlatego technolog dodaje jeden lub kilka nadlewó w (inaczej zwanych iwniacriwuj, które przejmują na siebie rolę części krzepnącej na końcu, w .której powstaje jama tub porowatość skurczowa (patrz rys. 1.3). Najbardziej masywne części w odlewie, krzepnące dłużej niż części z nimi sąsiadujące nazywa się wyżkami cieplnymi. Zgodnie z wymaganą zasadą krzepnięcia kierunkowego, nadlewy umieszcza się w bezpośrednim połączeniu z węzłami cieplnymi. Dodatkowo, aby wykorzystać działanie sil grawitacyjnych do wymuszenia przemieszczania się metalu zasilającego, korzystne jest wybranie takiego położenia odlewu w formie, aby przekroje masywne znalazły się w górze, nad nimi zaś nadlewy.

Niekiedy okazuje się, że uzyskanie odpowiednio dużego gradientu temperatury wymaga przeprofilowania (zw ykle pogrubienia) ścian odlewu. Zamiast pogruhień w celu podwyższenia temperatury i czasu krzepnięcia danego obszaru, można stosować wykładziny izolacyjne łub egzotermiczne, o zdolności chłodzenia znacznie mniejszej niż masy formierskiej. Wzrostowi gradientu temperatury sprzyja również zwiększenie chłodzenia części odlewu położonych dakj od nadlewu. Osiąga się to przez zastosowanie w tych miejscach wkładek metalowych umieszczonych we wnęce formy łub przy powierzchni rdzeni, zwanych achfahałmt;—ri, łub czasem po prostu kokilami, działającymi na zasadzie znacznie większej przewodności cieplnej w porównaniu do masy formierskiej. W przypadku całych form wykonanych z metalu, zalewanych grawitacyjnie (kokilk stosuje się często zróżnicowanie grubości memetalK-mych powłok ochronnych nanoszonych na wnękę formy, decydujących o intensywności chłodzenia odlewu.

Istotną sprawą z punktu widzenia zasilania odlewu jest równie.- miejsce doprowadzenia metalu do wnęki formy, czyli usytuowanie wlewów doprowadzających względem odlewu. Są one źródłem gorącego metalu 5 kadzi

1    dlatego powiększają czas krzepnięcia tej części odlewu " oclu ułatwienia kierunkowego krzepnięcia metal należy doprow adzać do najgorętszych części odlewu, w okolice nadkwów lub nawet wprost do nkh.

Przewidywanie kolejności krzepnięcia w odlew ie jest dość trudne i obom.ie coraz, częściej wspomagane metodami numerycznej symutaęp komputerowcy

2    powodzeniem stosuje się również metody uproszczone, opierające s»f na pójęcau modułu krzepnięcia, zdefiniowanego wzorem (1Wobec «stntensi •deaeśa między czasem krzepnięcia a modułem (wzór O--!®* wymaganie