DSCN1687

1.3. Krzepnięcie odlewu 93

odlewów z żeliwa szarego jest zasilana z pełnym wykorzystaniem ciśnienia grafityzacji, gdyż graniczna grubość ścianki odlewu, przy której można stosować tę metodę także dla form słabych, jest większa i wynosi ok. 2 cm (moduł ok. 1 cm).

Dla żeliwa wermikulamego nie przeprowadzono specjalnych badań zasilania i przyjmuje się takie same zasady jak dla żeliwa sferoidalnego.

0.3.6. Projektowanie zasilania odlewów żeliwnych z pełnym wykorzystaniem ciśnienia grafityzacji

Ponieważ metoda ta przewiduje skompensowanie tylko skurczu pierwotnego (skurczu w stanie ciekłym), to element zasilający odlew (nadlew lub wlew doprowadzający) może mieć moduł znacznie niższy od największego modułu występującego w odlewie. Ponadto element zasilający nie musi być dołączony do najbardziej masywnego elementu w odlewie. Oznacza to niestosowanie zasady kierunkowego krzepnięcia w projektowaniu zasilania odlewu żeliwnego.

Aby prawidłowo zaprojektować układ zasilający dla odlewu o zróżnicowanych modułach poszczególnych segmentów, należy wytypować najmniej masywny segment, którego rozszerzanie się może skompensować skurcz wszystkich bardziej masywnych segmentów zachodzący do chwili, gdy one same zaczną się rozszerzać. Moduł takiego elementu nazywa się modułem znaczącym odlewu (MJ i to on właśnie jest stosowany do obliczenia wielkości nadlewu lub zasilającego wlewu doprowadzającego. Do segmentu o module znaczącym należy dołączyć element zasilający odlew.

Dokładne wyznaczenie wartości M, jest trudne, gdyż wymagałoby m in znajomości wielu własności żeliwa i warunków wymiany ciepła, które nie są znane. Oszacowanie dolnej granicy dla M, przy zasilaniu z pełnym wykorzystaniem ciśnienia grafityzacji można przeprowadzić dwiema metodami:

1.    Intuicyjnie; na podstawie zestawienia objętości i modułów wszystkich segmentów danego odlewu (np. na wykresie słupkowym) można wybrać segment o module mniejszym od największego, ale o objętości znacznie większej od sumy objętości wszystkich elementów bardziej masywnych. Moduł takiego segmentu można przyjmować jako Af„ przy czym wielkość niezbędnej, wymienionej przewagi objętości należałoby ustalić na podstawie doświadczeń danej odlewni

2.    Na podstawie obliczeń; za moduł znaczący M, można tu przyjąć moduł segmentu odlewu o najmniejszym module M_B który spełnia warunek

(1.40)

(T,—1150)    .. ,V ^V'

V.>    250 ^(M-^ł

gdzie: i — wskaźnik sumowania wszystkich segmentów o objętościach V, i modułach M, większych od segmentu rozważanego n, przy czym segment o największym module ma indeks 1, T, — temperatura zalewania.