DSCN1660

J 3 Krzepnięcie odlewu_____—l£59QH

Rysunek Ul. Przykładowy wykres ATD (otrzymany dla siluminu AK7); T = f(t) - krzywa stygnięcia, T' =/'(t) - krzywa różniczkowa, T' = f_c(t) - krzywa kalorymetryczna [15]

lokalne maksima i minima, spośród których należy wyróżnić punkt K wyznaczający koniec krzepnięcia (krystalizacji).

Na wykres, taki jak na rys. 1.51, można nanieść także krzywą kalorymetryczną T'_c=iT_cjdt—f'_c{t), tj. krzywą pochodnej temperatury po czasie, którą można otrzymać, gdy nie występuje wydzielanie utajonego ciepła krzepnięcia. Pole między krzywymi T' i T'_c jest proporcjonalne do całkowitego ciepła krzepnięcia (krystalizacji) L, zgodnie z zależnością

L = cJ(T'-T')dt    (1.33)

gdzie: L — ciepło krzepnięcia stopu, c — ciepło właściwe stopu (przy stałym ciśnieniu).

Analiza termiczna i derywacyjna ATD stała się bazą do zbudowania urządzenia o handlowej nazwie „Cristaldigraph”, stosowanego do oceny jakości stopów odlewniczych w warunkach przemysłowych (patrz p. 4.2.6).

133. Zasilanie odlewów

Zasilanie odlewów jest to proces zachodzący w czasie stygnięcia metalu wlanego do formy i polegający na przemieszczaniu się (przepływie) ciekłego lub półciekłego metalu z jednych części odlewu do drugich w celu uzupełnienia w nich braków materiału spowodowanych skurczem, zarówno w stanie ciekłym, jak i podczas krzepnięcia. W punkcie tym zostaną podane zasady i metody projektowania układów zasilających odlewy, których celem jest niedopuszczenie do powstawania wad typu skurczowego w odlewach. Z uwagi na zasadnicze różnice w przebiegu zjawisk skurczowych w żeliwach z węglem pod postacią grafitu i w pozostałych stopach, omówione w p. 1.3.1.2 zasady