DSCN1674

/.i. Krzepnięcie odlewu 81

Przykładowe wartości parametrów występujących we wzorze (1.35) wynoszą:

—    dla staliwa:

—    skurcz s=4-rl0%,

—    współczynnik x=7-r-13;

—    dla stopów aluminium:

—    skurcz s=4-t-7%,

—    współczynnik x w 6.

Współczynnik nieekonomiczności nadlewu dla odlewów staliwnych zależy przede wszystkim od jego kształtu. Dla nadlewów półkulistych otwartych wynosi ok. 7,2 (kształt najbardziej korzystny), dla pozostałych zaś ok. 12,5.

Określenie wielkości nadlewu odbywa się w dwóch etapach.

1. Ze wzoru (1.34) wyznacza się moduł nadlewu i na jego podstawie oblicza się wymiary wybranego typu nadlewu, korzystając z zależności typu (1.22), w której V i A są wyrażone w funkcji poszukiwanych wymiarów. W zasadzie wzór na pole powierzchni oddawania ciepła A nie powinien uwzględniać powierzchni, przez którą nadlew styka się z odlewem, jednakże w praktyce w celu uproszczenia obliczeń wspólną powierzchnię nadlewu i odlewu wlicza się do powierzchni oddawania ciepła zarówno przy obliczaniu modułu odlewu, jak i nadlewu (popełniane w obu przypadkach błędy odejmują się).

2 Oblicza się objętość dobranego w p. 1 nadlewu i porównuje z wymaganą wartością wyznaczoną ze wzoru (1.35). Jeżeli objętość dobranego z warunku modułów nadlewu jest większa od wymaganej, to zostaje się przy obliczonych wymiarach; w przeciwnym wypadku powiększa się je tak, aby spełnić warunek objętości.

W podręcznikach do projektowania [26, 30] można znaleźć tabele, w których podano typoszeregi nadlewów i ich parametry użytkowe, tj. moduł i objętość zasilanych części odlewu oraz wymiary samych nadlewów. Alternatywny, dokładniejszy, lecz bardziej złożony i mniej rozpowszechniony sposób obliczania nadlewów podano w [22].

Połączenie nadlewu z odlewem

Nadlewy umieszczane na górnych powierzchniach odlewu

W celu ułatwienia usuwania nadlewu przez obcięcie (palnikiem w przypadku odlewów staliwnych, a piłą w przypadku metali nieżelaznych) stosuje się często między nadlewem a odlewem kilkumilimetrowy naddatek na obcięcie nadlewu (rys. 1.64). Ponieważ jego wymiar poziomy powinien być mniejszy od szerokości nadlewu, np. może być równy grubości odlewu, to aby zrekompensować brak pogrubienia przekroju w tym miejscu, stosuje się często zwiększone pochylenie (o kącie 45°) fragmentu nadlewu bezpośrednio nad tym naddatkiem (patrz rys. 1.61c).