HPIM5161

RYS. 1.152.

Sprzęgło hydrokinetyczne (ypu TV z żeliwa szarego lub blachy stalowej. Sprzęgło typu TV jest dodatkowo wyposażone w oddzielną przestrzeń przyjmującą ciecz roboczą, tak zwaną komorę opóźniającą 6. Odpowiednie ukształtowanie charakterystyk tego sprzęgła jest możliwe dzięki różnym sposobom napełniania i opróżniania komory opóźniającej 6, a mianowicie:

-    opróżnianiu w zależności od czasu rozruchu,

-    dynamicznemu wtórnemu napełnianiu,

-    wykorzystaniu zaworów sterowanych siłą odśrodkową między przestrzenią roboczą a komorą opóźniającą 7,8,9 i 10.

Charakterystyki sprzęgieł typu TV (patrz rys. 1.144) cechują się brakiem wyraźnego M_mj„. W trakcie rozruchu (krzywa KI) komora opóźniająca jest napełniona jak dla stanu spoczynku. Moment sprzęgła w stosunku do momentu znamionowego silnika wynosi (I,5-f 1,8)Mn (zależnie od stopnia napełnienia). Poślizg w obszarze znamionowym jest duży. W czasie ruchu ustalonego (krzywa K2) komora opóźniająca jest opróżniona. Na ogół krzywa K2 leży wyżej od krzywej KI w stosunku 1,5 do 2 (o AM).

Nie we wszystkich przypadkach potrzebna jest dodatkowa komora spiętrzająca. Sprzęgła hydrokinetyczne bez tej komory odznaczają się tym, że ich charakterystyki przy rozruchu i przy hamowaniu są identyczne.

Charakterystyka sprzęgła jest z reguły bardzo silnie modulowana. Stosunek M_ma, do M_mm wynosi 1,8-~3 (zależnie od typu sprzęgła). Przez zastosowanie dodatkowych elementów (np. tarcz dławiących) można wartość tego stosunku zmniejszyć, dzieje się to jednak kosztem znacznego powiększenia znamionowego poślizgu. Sprzęgła hydrokinetyczne mają wbudowane dodatkowe sprzęgło nierozłączne podatne (np. z wkładką poliuretanową). Ma ono zabezpieczyć tłumienie drgań skrętnych w napędzie oraz umożliwić kompensację błędów montażowych łączonych sprzęgłem wałów.

1.5.5.3. Sprzęgła z regulowanymi charakterystykami

Zmiany charakterystyki sprzęgła hydrokinetycznego (w czasie jego pracy) można dokonać przez odpowiedni system regulacji stopnia jego napełnienia bądź przez zmianę kształtu komór roboczych w sprzęgle. W przeciwieństwie do sprzęgieł hydrokinetycznych o stałym napełnieniu, w sprzęgłach regulowanych stopień napełnienia może być podczas pracy dowolnie zmieniany od całkowitego napełnienia do zupełnego opróżnienia. Regulacja napełnienia odbywa się za pomocą przestawnej rurki czerpalnej. Charakterystykę takiego sprzęgła przedstawiono na rys. 1.153. W ten sposób zdolność przenoszenia momentu obrotowego sprzęgła może być regulowana, co z kolei umożliwia bezstopniową regulację prędkości obrotowej maszyny roboczej.

RYS. 1.153.

Charakterystyka sprzęgła z regulowanym napełnianiem w zależności od położenia rurki czerpalnej

Sprzęgła z regulowanymi charakterystykami są stosowane m. in. do napędu pomp zasilających kotłowych i młynów węglowych w elektrowniach cieplnych, pomp wody zasilającej reaktory jądrowe i przetwornice częstotliwości w elektrowniach atomowych, do napędu dmuchaw oraz w stacjach pomp ropy naftowej.

Rozruch silnika przy opróżnionym sprzęgle następuje bez obciążenia. Po uruchomieniu silnika obciążenie pozostaje pod kontrolą dzięki możliwości dowolnego nastawienia napełnienia sprzęgła; przez opróżnienie sprzęgła istnieje możliwość wyłączenia na pewien czas maszyny roboczej, podczas gdy silnik pozostaje w biegu.

Możliwy zakres regulacji, uzależniony od charakterystyki sprzęgła, mieści się w granicach od 2:1 do 6:1. W szczególnych przypadkach wartości te mogą być nieco przekroczone.

Maksymalną prędkość obrotową wału napędzanego ni ustala się przy położeniu rurki czerpalnej dla 100% napełnienia (obieg roboczy sprzęgła całkowicie napełniony) i jest mniejsza od prędkości obrotowej wału napędzającego ni o konieczny, minimalny poślizg.

177