DSCN1684

IJ. Krzepnięcie ndlrwu 91

Jeże li nie jest możliwe utrzymanie tak niskiej, jak podano, temperatury ulewania, to wówczas odlew można zaopatrzyć tylko w bardzo małe nadlewy, zwane nadlewami bezpieczeństwa, których zadanie będzie polegało na skompensowaniu tylko skurczu w stanie ciekłym powyżej temperatury przewidzianej dla zasilania beznadlewowego. Nadlewy bezpieczeństwa powinny być typu zamkniętego górnego, o kształcie jak na rys. 1.61d i objętości ok. 2% objętości odlewu. Nadlewy bezpieczeństwa stosuje się również przy samo-zuilaniu w przypadku niespełnienia innych, dodatkowych warunków.

Zasilanie z pełnym wykorzystaniem ciśnienia grafltyzacji

Ta metoda zasilania odlewów żeliwnych, zwana także czasem zasilaniem bezpośrednim, polega na skompensowaniu tylko skurczu metalu zachodzącego w stanie ciekłym (skurczu przegrzania) i stworzeniu warunków do skompensowania skurczu wtórnego przez metal znajdujący się pod ciśnieniem powstałym w wyniku przyrostu objętości podczas grafltyzacji w sprężystej formie. W tej metodzie element zasilający powinien zatem zakrzepnąć w temperaturze oznaczonej na rys. 1.71 numerem 2, a więc znacznie wcześniej niż cały odlew.

Dla niewielkich modułów odlewu możliwe okazuje się zasilenie go przez układ wlewowy, tzn. metalem ze zbiornika wlewowego i wlewu głównego, za pomocą wlewów doprowadzających o tak dobranych wymiarach przekroju, aby miały one odpowiednie zarówno pole, jak i moduł krzepnięcia. Decyla

0    zastosowaniu zasilania z pełnym wykorzystaniem ciśnienia grafltyzacji przez układ wlewowy bądź przez nadlew powinna być podjęta po obliczeniu wielkości uzysku metalu w obu wersjach. W przypadku gdy znaczący moduł odlewu Af,< 1 cm, na ogół celowe okazuje się zasilanie przez układ wlewowy, gdyż masa wlewów doprowadzających, związana ściśle z ich modułem, nie jest zbyt wielka. Szczególnie korzystne jest połączenie tego typu zasilania z zastosowaniem układów wlewowych otwartych, które charakteryzują się powiększonymi przekrojami wlewów doprowadzających w stosunku do przekroju minimalnego.

Przy niewielkich modułach odlewu (poniżej 0,4 cm, tj. grubościach ścianek płaskich poniżej 8 mm) okazuje się, że wysoka wytrzymałość formy nie jest niezbędna, gdyż odkształcenia bezwzględne związane z przyrostem objętości odlewu są na tyle małe, że nie powodują trwałego odkształcenia wnęki nawet słabszych form.

Metodę zasilania z pełnym wykorzystaniem ciśnienia grafltyzacji można

1    należy stosować, gdy:

•    moduł najgrubszej części jest mniejszy od 0,4 cm (forma może być wówczas mało sztywna) albo

•    moduł przeważający jest mniejszy od 2^ cm (forma jest bardzo sztywna lub sztywna).

Warunkiem dodatkowym jest dokładna kontrola temperatury zalewania w granicach ± 1S *C.

A