DSCN1687

36 PyM»ⁿ'^/m

osoby znajdujące s'ę'v &ru^p^ ^ g_mpiC dochodziło do ^mt^ ^e' '’_/cz badaczy znajdowały się    zachowywać *'<?

osoby, mające /a «^dJ    Uwidacz*

^^Sl&Tia;dVriT^ 13^ .33] lor-

mulujc dyrektywy dolyczącc spo^ '

chowania ofiary.    _n

udzielenie jej pomocy. Przcde ^k.m należy zlikwidować niepewność oloc^n a co do tego. czy pomoc jest rzeczywiste potrzebna np. informując, co się stało, wskazując konkretną osobę, która ma wezwać pogotowie. Nic wolno dopuścić, aby świadkowie zdarzenia sann wyciągali wnioski - np. aby czyjeś zasłabnięcie na ulicy zostało zinterpretowane jako stan zamroczenia po spożNciu alkoholu lub zażyciu

narkotyków'. (A.S.)

7ob. altruizm, efekt śnie/nej kuli. konformizm, techniki neutralizacji, tłum

Literatura:

Aronson K. 19X7. Cdowiek - istota społeczna. PWN. Warszawa.

Cialdini R . 1994, Wywieranie wfiływu na ludzi. Teona i prakty ka, (kiańskic Wyd. Psychologiczne. Gdańsk

Dyfu/jonizm, zob. dyfuzja, innowacja.

Dylematy społeczne, zob. pułapka społeczna.

Dy morfic/ność społeczna (dymortizi I. Dwuksztahność. podwójność form. Dwubiegunowe ujmowanie różnych s życia społecznego, a zwłaszcza jego t dział na dw.e względnie izolowane sfe publiczną i prywatną (zob ||- Wnuk

pm.sk, 1993 s. 54)). Zachowania jcd»,ov . grup w każdej z tych sfer przebiegają v dług odmiennych wzorców, odwołujące innych - często przeciwstawnych _w » kr. Zjawisko to określa się także jako Z \slą schizołrcmę społeczną (zob ||» i „

"Tl⁴²¹* ^Jdn<^w vi

cjach oficjalnych zachowuje się „_ic/^

_z przekonaniami, opiniami ! pogl*^ wyrażanymi prywatnie. E. Wnuk-Up^

11993, s. 54] wskazuje, że dymorfic^ utrzymywać się może jedynie w wan*. kach przyitiu.su zewnętrznego, zetatyzo^. ncj gospodarki i monocentryczności zy_Cj_a publicznego". Stanowisko takie wydaje’ si* trafne, jeśli dymorficzność rozpatrywać j_a. ko cechę całego systemu społecznego. War. to jednak zauważyć, żc zjawisko to wysą*. pujc - z różnym stopniem nasilenia - w ob-rębic każdego społeczeństwa, niezależnie od występującego w nim typu porządku Traktować je można jako przejaw konfor-mizmu.

Piotr Lukasiewicz [1991, s. 44] zjawisko dymorficzności ujmuje jako przejaw „zdrowego przystosowania” wskazując. & ,.w chwilach przesileń społeczno-politycznych utajone w sferze prywatności roszczenia obywatelskie aktywizują się”.

Termin „dymorficzność społeczna" nawiązuje do propozycji E. Wnuka-Lipińskic-go. używającego określenia ..dymorfizm", jednakże końcówka „-izm” może sugerować. że mamy do czynienia z jakimś kierunkiem teorety cznym, a nie pojęciom próbującym opisywać cechv rzeczywistości. (A.S.)

/ob. konformizm, nowomowa, por/ądek społeczny.

Literatura:

Lukasiewicz P. 1991, Porządek społeczny » potocznych wyobrażeniach i przekazach {spoi-rzentc na społeczeństwo polskie). IFiS PAN. Warszawa.

lurowski J., 1989, Dychotomia pn-watnei i publicznej sfery życia (koncepcje i diagnoz k ..Studia Socjologiczne", nr 3.

Wnuk-Lipiński E. 1993. Rozpad połowem * ^xocJ°łdgn transformacji ustrop**b

ISP PAN, Warszawa.

I^ymorflzm. zob. dymorficzność spoci ^^na®^^C2n* oszacowanie, zob. defini* ->«uacji, postawa jako definicja syiuacji