DSCN1794

142 Postmodernizm

_ni7mu „_dv podano w wątpliwość przyjmą-

rzeczywistości (chodź, przy lyn> o poznanie filozoficzno, naukowe, jak i po-ZHystepujące W obrębie twdrczośc,

artystycznej).    .    .    _ .

W obrębie postmodernizmu odrzuca się obraz świata typowy dla modernizmu. Kwestionowana jest wiara w istnienie „obiektywnego” porządku rzeczywistości. Rzeczywistość jest w tym ujęciu chaosem, me występują w niej żadne ogólne (powszechne) prawidłowości i prawa. Dodatkowego „potwierdzenia" tego obrazu świata dostarczają odkrycia w fizyce, dotyczące chaosu deterministycznego. Brak sukcesów nauki w odkryciu jednolitego modelu rzeczywistości lub w- wypracowaniu ujęcia uniwer-salistyczncgo, pozwalającego zsyntetyzo-wać liczne ujęcia cząstkowe, nic wynika z braku uzdolnień uczonych, lecz z tego. że osiągnięcie tak sformułowanego celu jest niemożliwe. „Natura" rzeczywistości jest bowiem inna; charakteryzuje ją swoista niejednorodność. Postmodernizm jest programowo antysystemowy; wiara w utworzenie całościowego obrazu rzeczywistości jest złudzeniem i niczym więcej tylko wiarą. MozJiwc i sensowne jest tylko odkrywanie prawd cząstkowych, dotyczących jakiegoś niewielkiego wycinka rzeczywistości. Utracona została idea jedności oraz potrzeba jej posiadania. Dominującą cechą postmoder-mzmu staje się pluralizm Wielość języków form. sposobów myślenia i postępowania jest wielością bez punktu odniesieniu, a więc

!*;,T^k,ywy j^cdnoSa I* Wilkoszcw-^{5 l0}* Postmodernizm głosi pochwałę różnorodności, marginalności. hetero-geniczności. gry, eklektyzmu

Za protoplastę postmodernizmu w socio-

2 ^c'^co,f3 SimnKU-ikrobck ęhmkteyaje ,_lę

'“i ?^od*“* *y*lcinowcg« Daniel Bell uznawany jest za przedstaw,-uda postm<jdcm.zm«i neokonserwatywne g«(z4»b [(, Dzuumki 1993. s mi u _nr, cy p< Kulturowe tpmanakt kap,ialv£_u

D. Bell 11994| przedstawił wnikjiw* gnozę współczesnych społeczeństw * powszechnienie się postawy oświ_Ct,. ^Klł*’ i światopoglądu naukowego doprov^^J do destrukcji w sfer/e wartości i postaw szerokich kręgów spółce^ * Brak trwałych wartości, niewiara. J? wizm. poczucie sceptycyzmu, tymczas©^ i prowizory czność stanowią dominujące cT chy kultury. Duchowy nihilizm przezw%_c£ Zony może być - zdaniem D. Bella -odrodzenie religijne.

Postmodernizm oznacza dekor&tmkc -nowoczesnej mitologii (J.-F. Lyotard). Oj. rzuca się tu wiarę w „wielkie opowieść' (grand red te) epoki nowoczesnej rnn postępu, emancypacji rozumu, wyzwoleni* wzrostu bogactwa itd. Mity te przekształć • się w swoje przeciwieństwo, służące zn*-wolcniu i totalitaryzmowi.

Postmodernizm niewątpliwie ukazał. :*•. istotną rolę w rozwoju poznania naukowego, a nawet całej cywilizacji, odgiywah wiara w możliwość skonstruowania całościowego obrazu rzeczywistości. Jednocześnie postmodernizm wiarę tę poprzez kn-tykę modernizmu zdezawuował. Wano zwrócić uwagę, żc założenia postmodernizmu mają głównie charakter negatywu kb krytyka jest utrudniona, gdyż brak akceptacji tych założeń automatycznie sytuuje oponenta na stanowisku ..modernistyczny¹ (AS.)

Zob iJclcmiim/m w socjologii, margirulu**¹-modernizacja. paradygmat, porządek społeczeństwo ponowoczcsne

Literatura

Bell D. IW4. Kulturo* e spneczmdci W' zmu. Wyd Nauk PWN. Warszawa D/iumski G.. 1993. O postmodernizm* rzej pofctym |w | Poznańskie ttudta -*

nauki, h 13. Inspiracje

w humanistyce, Wyd Nauk PWN. wa Poznań

Wilkowcwska K, 1992. O pojO ^,u

•Innem uuag kilka (w |    ^

•lcrn\' Teoria i praktyka uczestnu.^'¹ j,, turze współczesnej. pinl red A niszewskicj. Instytut Kultury. WarV» *