Jest lekiem z wyboru w zabiegach neurochirurgicznych. Nie powinien być stosowany w chorobie niedokrwiennej serca. Mozę wywołać depresje układu oddechowego.
. Cyklopropan- anestetyk o silnym działaniu usypiającym; stosowany u dzieci, szybka indukcja wziewna.
Anestetyki dożylne
'Barbiturany
Thiopental, Tiopental barbituran o bardzo krótkim czasie działania. Podany dożylnie bardzo szybko wywołuje senność, sedację, głęboki sen. Hamuje aktywność neuronów tworu siatkowatego w pniu mózgu. Działa hipotensyjnie i przeciwdrgawkowo. Nie działa przeciwbólowo. Ogranicza naczyniowy opór obwodowy, powoduje zmniejszenie kurczliwości mięśnia sercowego i objętość wyrzutową.
Może powodować bezdech.
Zaczyna działać po 10-15 sekundach. Do utraty świadomości dochodzi po upływie niecałej 1 min. Znieczulenie utrzymuje się przez 5-10 minut, po czym ma miejsce uśpienie na czas około 10-30 minut Przemiany metaboliczne leku zachodzą w wolnym tempie w wątrobie. Proces wydalania ma miejsce dzięki aktywności nerkowej. Tiopental korzystnie podtrzymuje uśpienie wziewne.
Metoheksital -wstrzyknięcie może być bolesne, może nastąpić drżenie mięśniowe i czkawka, znieczulenie następuje wolniej niż po tiopentalu; działa silniej 3-krotnie nasennie od tiopentalu
Związki niebarbiturowe
Ketamina - jest antagonistą receptorów muskaiynowyćh w OUN oraz receptorów NMDA pobudzanych przez L—glutaminian. Jako agonista receptorów opioidowyćh p wywiera działanie przeciwbólowe, jako agonista receptorów S daje efekt dysforii. Podczas znieczulenia ketaminą występuje czynnościowe rozkojarzenie między układem limbicznym a korą mózgową (neocortex).
Wywołuje niepamięć (działanie amnestyczne) i działa miejscowo znieczulająco.
Zwiększa przepływ mózgowy, ciśnienie wewnątrzczaszkowe i wewnątrzgałkowa
Powoduje zwiększenie częstotliwości rytmu serca, wzrost ciśnienia tętniczego i zwiększa zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen.
Etomidat — pochodna imidazolu rozpuszczalną w tłuszczach silny, krótko działający’ dożylny środek an estetyczny. Nie wykazuje działania przeciwbólowego.
Działanie depresyjne na OUN wywiera za pośrednictwem kwasu y-aminomasłowego (GABA).
Zmniejsza przepływ mózgowy, ciśnienie wewnątrzczaszkowe i wewnątrzgałkowe, działa przeciwdrgawkowo. Początek działania 30-60 s po podaniu i.v., szczyt po 1 min, czas działania 3-10 min. Działa 12-krotnie silniej od tiopentalu i 4—5—krotnie silniej od metoheksytalu.
Czas wybudzania po pojedynczej dawce etomidatu wynosi 3-12 min.
Wskazania:
Wprowadzenie do znieczulenia ogólnego i jego podtrzymywanie. Wywiera nieznaczny’ wpływ depresyjny na układ krążenia i układ oddechowy, dlatego jest polecany w kardiochirurgii, u chorych z niewydolnością serca oraz u osób starszych. Jest stosowany w neuroanestezji oraz do znieczuleń w warunkach ambulatoryjnych.
Propofol - silnie i krótko działający anestetyk dożylny, wywołujący zależną od dawki utratę świadomości. Lek powoduje szybką indukcję, dobrą kontrolę stopnia sedacji oraz szybki powrót świadomości po przerwaniu wlewu.
Wskazania:
Indukcja i podtrzymanie znieczulenia ogólnego, również w chirurgii jednego dnia.
Sedacja chorych w czasie zabiegów diagnostycznych oraz w procedurach chirurgicznych prowadzonych w znieczuleniu miejscowym. Sedacja podczas oddychania kontrolowanego na oddziałach intensywnej opieki medycznej.