File0025

To władza państwowa stoi na straży własności. To władza ma zabezpieczyć bogatych przed napaścią biednych. Własność państwowa jest praprzyczyną powstania państwa i władzy.

Adam Smith twierdził, że do obowiązków państwa należy:

-    obrona terytorium państwa, czyli obrona społeczeństwa przez gwałtami. Armia jest nośnikiem cywilizacyjnym każdego narodu. Armia ma wpływ na rozwój kultury i ekonomii.

-    zorganizowania wymiaru sprawiedliwości. Jest to ochrona każdego człowieka społeczeństwa. Adam Smith twierdził, że zjednolicone podatki wprowadzą skuteczne działanie. Każdy obywatel powinien mieć możność wyboru sądu.

-    ustanowienie i utrzymanie instytucji użyteczności publicznej.

Adam Smith był zwolennikiem „taniego rządu". Rząd powinien mieć jak największą sferę zainteresowań. Zło konieczne to podatek. Najlepszy podatek to ten, którego nie uchwalono. Najgorszym podatkiem jest podatek od żywności. Polityka nie powinna ingerować w gospodarstwo, lecz ekonomia.

Ad 2) Prymat polityki nad ekonomią charakterystyczne dla faszyzmu i krajów komunistycznych. Polityka daje prymat nad ekonomią. Prymat walki klas doprowadza do wieku głodu i upadłości gospodarki.

Ad 3) Polityka powinna uwzględniać granice i warunki ekonomii. Taka granica będzie

dla dobra państwa lub spraw społeczeństwa.

PRAWO

Prawo oddzlaływuje na politykę, a polityka na prawo. Prawo to zespół norm o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, ustalonym lub uznanym przez państwo, których realizacja jest zagrożona użyciem przymusu.

Jak powstaje prawo? Trzy poglądy dotyczące genezy prawa:

1)    poglądy ograniczające rolę organów państwowych w tworzeniu prawa

2)    poglądy woluntaryzmu prawniczego

3)    koncepcja racjonalnych działań prawodawczych

Poglądy te zakładają, że prawo istnieje niezależnie od państwa, ma tylko dokonywać interpretacji norm państwowych. W tej grupie poglądów wykształciły się dwie szkoły:

1)    szkoła prawa natury

2)    szkoła historyczna

Arystoteles „Polityka". Prawo pochodzi z natury. Dwa rodzaje prawa (ich celem jest doznanie człowiekowi szczęścia):

-    naturalne

-    stanowione

Prawo natury bierze się z samej natury, przyrody. Natura - tworzy porządek i harmonie świata. Prawo natury bierze się z porządku wszech rzeczy, każdy ma swoje miejsce i swój czas.

Arystoteles twierdził, że istnieją trzy obiektywne prawa natury:

-    własność prywatna

-    władza

-    sprawiedliwość

Na ich podstawie ustanowione są prawa stanowione. Mają rolę konkretyzowania, uzupełniania ogólnych norm prawa natury.

Święty Tomasz z Akwinu „Suma teologiczna". Prawo jest to rozporządzenie rozumu promulgowanie ze względu na wspólne dobro przez tego, do którego należy troska o społeczność.