- odwołaniu swoich ambasadorów z państwa stwarzającego ryzyko;
- wydaleniu ambasadorów państwa stwarzającego ryzyko z państw należących do NATO.
Przykładowe działania o charakterze ekonomicznym obejmują m.in.:
- odwołanie wizyt o charakterze handlowym;
- odwołanie dwustronnych porozumień handlowych łub dwustronnych porozumień dotyczących współpracy gospodarczej, technicznej łub naukowej;
- zawieszenie wymiany informacji dotyczących kwestii przemysłowych i technicznych;
- przeprowadzenie dyskusji na forum międzynarodowym na temat potrzeby nałożenia sankcji gospodarczych na państwo stwarzające ryzyko.
Przykładowe działania o charakterze wojskowym mogą natomiast polegać na:
- ograniczeniu lub zawieszeniu współpracy wojskowej z państwem stwarzającym ryzyko;
- odwołaniu wizyt o charakterze wojskowym;
- przeprowadzeniu dodatkowych (nieplanowanych) ćwiczeń wojskowych w pobliżu państwa stwarzającego ryzyko;
- podniesieniu gotowości sił zbrojnych poprzez zwiększenie wymiaru szkoleń i ćwiczeń.
Jest to około 250 wcześniej zaplanowanych zestawów działań, które w przypadku kryzysu, po zaakceptowaniu przez Radę Północnoatlantycką (NAC), mogą zostać wdrożone przez państwa członkowskie i/Iub dowództwa. Zadania określone w ramach środków reagowania mogą mieć na celu zarówno przygotowanie i podniesienie gotowości, jak również reagowanie w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej. Obejmują działania, które mogą być realizowane zarówno w przypadku operacji z art. 5, jak i spoza art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego. Środki reagowania kryzysowego zostały pogrupowane w 19 obszarów tematycznych, oznaczonych literami alfabetu od A do S. Są to:
- A - zasoby osobowe,
- B - wywiad,
- C - kontrwywiad i bezpieczeństwo,
- D - ochrona wojsk,
- E - operacje ogólne,
- F - operacje lądowe,
- G - operacje powietrzne,
- H - operacje morskie,
- I - operacje psychologiczne,
- J - walka radioelektroniczna,
- K - meteorologia, oceanografia, hydrografia,
- L - obrona przed bronią masowego rażenia,
- M-logistyka,
_ N - zasoby nuklearne,
- O - gotowość sil zbrojnych,
- P - systemy łączności i informatyki,
- Q - infrastruktura krytyczna,
- R - ochrona ludności cywilnej,
- $ - informowanie publiczne.
Przykładowo, zadania określone w obszarze A mają na celu doprowadzenie do uzupełnienia etatów przewidzianych w siłach zbrojnych na czas kryzysu, zadania z obszaru B - zintensyfikowanie działań wywiadowczych, zadania z obszaru C -podniesienie poziomu działań kontrwywiadowczych, natomiast w obszarze L znajduje się szereg zadań, których celem jest przygotowanie, obrona i likwidacja skutków użycia broni masowego rażenia.
Środki reagowania kryzysowego NCRS obemują zadania zarówno dla państw członkowskich, jak i dowództw oraz innych agenqi NATO.
Przeciwdziałanie zaskoczeniu
Są to działania obronne podejmowane w sferze wojskowej i cywilnej w momencie otrzymania informacji o możliwym ataku lub w przypadku ataku. Mają na celu zapewnienie przetrwania silom zbrojnym, umożliwienie im efektywnego działania oraz wzmocnienie ochrony instytucji cywilnych i wojskowych, ludności cywilnej oraz infrastruktury, w tym 1K.
Przeciwdziałanie agresji
Są to działania podejmowane przeciwko wrogim państwom i ich silom zbrojnym w przypadku ataku zbrojnego na terytorium państwa członkowskiego lub jego siły zbrojne. Polegają przede wszystkim na wprowadzeniu planów obronnych.
Stopnie alarmowe
Mają na celu ujednolicenie działań podejmowanych w ramach Sojuszu w przypadku zagrożenia atakiem terrorystycznym lub sabotażem. W zależności od skali zagrożenia może być wprowadzony jeden z czterech stopni alarmowych:
- ALPHA - w sytuacji ogólnego zagrożenia możliwością ataku terrorystycznego lub akru sabotażu;
- BRAVO - w sytuacji zwiększonej możliwości ataku;
- CHARL1E - w sytuacji, kiedy doszło do incydentów lub uzyskano informacje, że atak jest w najbliższym czasie prawdopodobny;
- DELTA - w sytuacji, kiedy wiadomo, że atak może nastąpić w najbliższym czasie, a jego prawdopodobieństwo jest wysokie.
Przedsięwzięcia realizowane w ramach poszczególnych stopni alarmowych NATO mają charakter ochronny. Zostały zaprojektowane na potrzeby obiektów należących do Sojuszu (tj. dowództwa, agencje czy inne instytucje NATO). Jed-
177