5
członków zarządu.
Kompclcncjc: realizuje
uchwały RPP, podejmuje uchwały w tych sprawach, w których nic zastrzeżono ustawowo do wyłącznej kompetencji innych organów B.C.; mo/c korzystać z uprawnień do powoływania, przekształcania i likwidacji knn org. centrali oraz innych jednostek; podejmuje
uchwały w sprawie udzielania bankowi
upoważnień do
wykonywania czynności obrotu dewizow.; realizuje zadania z zakresu polityki kursowej. nadzoruje
operacje otwartego rynku; ocenia funkcjonowanie systemu bankowego, obiegu pieniądza., i rozliczeń pień., ocenia obrót dewizowy Funkcje B.C.
Centralnego banku
państwa - WiąZc się ona z formułowaniem i realizacją polityki pieniężnej
organizowaniem procesów rozliczeń i rozrach. W systemie bankowym oraz czuwaniem nad sprawnym ich przebiegiem. B.C. działa tu jaku I) agent rządu, czyli spełnia funkcję banku gospodarki narodowej z jednej strony jest regulatorem całego obiegu pieniądza wewnętrznego kraju oraz regulatorem równowagi bilansu
płatniczego a z drugiej strony jest bankiem państwa w zakresie udzielania kredytów rządowi kasowej obsługi budżetu oraz dbania o stabilność waluty. 2) Jest zarządcą długu publicznego, czyli emituje, organizuję obsługę i wykupuje dług publiczny 3) Jest
administratorem rezerwy dewizowej, czyli zajmuje się obsługą i organizacją płatności zagranicznych, realizuję politykę państwa w odniesieniu do kursu
walutowego; pośredniczy w zakupie złota i dewiz i
utrzymuje rezerwy
międzynarodowych środków płatniczych. Banku
emisyjnego - Funkcja ta polega nu emisji znaków
pień. org. obiegu pień. oraz regulowania ilości pień.
znajdującego się w obiegu. Ma on możliwość emitowania własnych
papierów wartościowych czyli bonów pieniężnych NBP. Funkcja Banku banków - wiążę się ona z wiodącą rolą B.C. w systemie bankowym i
odpowiedzialności za
stabilność systemu, jego
rozwój i sprawne
funkcjonowanie. B.C. w stosunku do banków k pełni funkcje usługowe i kontrolne. Funkcje usługowe wiążą się z codzienną współpracą między bankami i mówi się, że jest on krcdytoduwcą ostatniej szansy, ponieważ wiąże się to z możliwością ud/ielaniu kredytów lombard.,
dyskont., operacjami otw rynku ułatwiającymi
zachowanie płynności w systemie.
Funkcje kontrolne polegajÄ… na kontrolowaniu
przestrzegania prawa
bankowego na funkcjach ostrożnościowych związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa banków i zgromadzonych w bankach środków. B.C. spełnia następujące funkcje: I) reguluje cyrkulację
emitowanych pieniędzy 2) reguluje wielkość pień bankowego tworzonego przez banki operacyjne 3) reguluje płynność całego syslemu bankowego 4) kształtuje potencjał
kredytowy banków opcrac. Przez stosowanie
odpowiednich instrumentów pieniężnych
—* B.C. a Sejm zakres niezależności B.C. jest ograniczony treścią założeń polityki pieniężnej. Sejm co roku w granicach obowiązujących ustaw decyduje o stopniu niezależności B.C. Oprócz powiązań funkcjonalnych między B.C. a sejmem wprowadzono powiązania organizacyjne ponieważ prezes NBP jest powoływany i odwoływany przez sejm na wniosek Prezydenta.
— NBP a Rada Ministrów
Prawo Bankowe z 89 r. w sposób istotny ograniczyło zakres uprawnień
normotwórczych rządu w dziedzinie bankowości. Radu Min. nie normuje ogólnych zasad udzielania kredytów bo robi to prawo bankowe. Określenie form i trybu przeprowadzania rozliczeń przekazano w kompetencje Prezesa B.C. w porozumieniu z Ministrem Finansów Rząd zachował uprawnienia ustawowe do ustalania zasad
podstawowego kursu
złotego. Prezes NBP w imieniu RPP upoważniony jest do przedstawieniu rocznych sprawozdań z realizacji założeń polityki pieniężnej państwa, bilansu płatniczego oraz
kwartalnych informacji o
wykonaniu bilansu
plulnic/cgo. Pośrednią
płaszczyzną powiązań jcsl sfera stosowania instrum. ekonom, w postaci stopy procentowej i stopy podutkowej.
— NBP a Min. Finansów -
o wzajemnych relacjach decyduje nic tylko współdziałanie między tymi organami ale również zakres działania tych podmiotów. Prezes NBP współdziała w opracowaniu planu bilansu płatniczego. opracowuje sprawo/d. bilans płatniczy oraz bilanse nalcżn. i zobow. zagraniczne pańslwa.
—» B.C. a banki
komercyjne — B.C. stosuje rozmaite instrumenty w celu oddziaływania na banki
komercyjne kontroluje warunki kredytowania, przepływ pieniądza, stosuje je zależnie od sytuacji gospodarczej.
Po_instrumentów
wykorzystywanych przez
ML_na!E?a;_i) stopa
rezerwy obow. którą
wprowadzono w 89r. do polskiego systemu
bankowego jest to instrument oddziaływujący na wszystkie banki 2) instrumenty selektywnego oddziaływania B.C., do instrumentów tych należy kredyt finansowy
(lombardowy - pod zastaw krótkoleim. pap.war. i redyskontow - odsprzedaż, weksli do B.C) 3) operacje Otwartego rynku -polegające na sprzedaży i odkupywaniu od banków komercyjnych krótkoterminowych papierów wartościowych. Pojawiają się, gdy jest nadplynność w systemie bankowym (B.C. ściąga nadwyżki od banków komercyjnych) 4)
instrumenty
oddziaływujące w sposób zróżnicowany na banki komercyjne - limity kredytowe ograniczenia w prowadzeniu akcji kredyt. Przez banki komercyjne powodują zmniejszenie dochodów uzyskiwanych przez banki z kredytów, podniesienie stóp
procentowych. Jeżeli bank ma problemy z płynnością (ze złą akcją kredytową) to próbuje się go ograniczyć. 5) prrsfazja moralna polega na formowaniu przez B.C lub przedstawicieli rządu nieformalnych, ustnych sugestii oraz na wywieraniu na bank nacisku na rzecz zaniechania lub podjęcia określonych działań. Bank
może podjąć się tych działań, ale nic musi. Obszary regulacji
finansowych Banku
Centralnego
1) Regulacje
makroekonomiczne
dotyczą one ogólnej kontroli makroekonomicznej agregatów służących do stymulowania procesów rozwojowych, działania na rzecz równowagi i stabilizacji gospodarczej. Wykorzystuje się tu następujące instrumenty: a) rezerwa obowiązkowa jest to ustalona w procentach część środków pieniężnych zgromadzonych zazwyczaj na rachunkach bankowych w postaci nieoproccntowanych wkładów w B.C. oraz w formie gotówki w kiesach banków. 3.5% rezerwa obow. pozwala na stosunkowo skuteczną konlrolę podaży pieniądza lecz jest insliumcntcm stosunkowo mało
elastycznym. łatwo ją obniżyć, ale jej podniesienie oznacza dla poszczególnych banków istotne zmiany w strukturze ich depozytów oraz wzrost związanych z tym kosztów, b) operacje otwartego rynku — mają one na celu kontrolowanie podaży pieniądza,
regulowanie płynności finansowej banków i kształtowanie
krótkoterminowych stóp procentowych. Polegają one na krótkoterminowym zwrotnym zakupie lub zwrotnej sprzedaży papierów wartościowych bankom komercyjnym. Zapewniona zostaje płynność w systemie bankowym i zaaprobowana nadwyżka funduszy. Są one instrumentem elastycznym i szybko reagującym na sytuacje rynkowe.
Skuteczność tego
instrumentu wiąże się z możliwością zareagowania banku centralnego na odpowiednio dużą skalę, a to wymaga istnienia i funkcjonowania odpowiednio dużego rynku wtórnego, c) polityka stóp procentowych bank
oddziałując na rynek pieniężny określa poziom stóp procentowych od
kredytu lombardowego i redyskontowego, istotną rolę odgrywają tu sL REPO i REVERSE REPO d) pułapy kredytowe — są one ilościowym sposobem
kontroli akcji kredyt, i stosuje się je w okresach napięć inflacyjnych c)
depozyty specjalne (w