Opublikowane: 2009-02-04 w kardioiog.pt
S艂owa kluczowe:
Dziedzina : kardiologia
Omdlenie to objaw, a zaburzenia funkcji organizmu le偶膮ce u jego pod艂o偶a mo偶emy okre艣li膰 jako neurologiczne b膮d藕 zwi膮zane z nieprawid艂owo艣ciami w uk艂adzie kr膮偶enia. Na standardowy schemat diagnostyki przyczyn czasowej utraty przytomno艣ci sk艂ada si臋 wiele narz臋dzi, mi臋dzy innymi testy prowokacyjne (testy pochyleniowe, masa偶 zatoki szyjnej, testy z ATP), monitoring elektrokardiograficzny czy testy elektrofizjologiczne. Z powodu przewagi pacjent贸w z nisk膮 cz臋stotliwo艣ci膮 epizod贸w czasowej utraty 艣wiadomo艣ci, niecz臋sto mo偶liwa jest obserwacja omdlenia wyewoluowanego spontanicznie. W tym przypadku z pomoc膮 przychodz膮 testy prowokacyjne. Monitoring elektrokardiograficzny daje szans臋 na obserwacj臋 incydent贸w omdlenia o pod艂o偶u kardiogennym w warunkach rzeczywistych. To pozwala na dok艂adniejsz膮 diagnoz臋 i cz臋sto bardziej ukierunkowane leczenie. Zewn臋trzne systemy monitoringu EKG charakteryzuj膮 si臋 ograniczonym czasem dzia艂ania. W przypadku rzadko wyst臋puj膮cych epizod贸w rozwi膮zanie mo偶e zatem stanowi膰 system obserwacji elektrokardiograficznej za pomoc膮 implantowanych rejestrator贸w arytmii (ILR, implantable loop recorder).
Skuteczno艣膰 ILR w diagnostyce omdle艅 w ostatnich latach poddano ewaluacji w kilku badaniach klinicznych.
W roku 2001 ukaza艂y si臋 wyniki pr贸by RAST (Randomized Assessment of Syncope Trial) [1 ], maj膮cej na celu ocen臋 warto艣ci diagnostycznej tej metody w por贸wnaniu z konwencjonaln膮 strategi膮 diagnostyczn膮 u pacjent贸w z omdleniami o niewyja艣nionej etiologii. Grup臋 badan膮 stanowi艂o 60 pacjent贸w (33 m臋偶czyzn, 27 kobiet), kt贸rych w pierwszym etapie zrandomizowano do dw贸ch subpopulacji - ocenianej wed艂ug standardowej procedury diagnostycznej oraz grupy z implantowanym rejestratorem arytmii. 艢redni wiek pacjent贸w wynosi艂 66 lat. Jako konwencjonalne metody diagnostyki zastosowano kr贸tkoczasow膮 obserwacj臋 elektrokardiograficzn膮 metod膮 Holtera oraz testy prowokacyjne - pr贸b臋 pochyleniow膮 oraz pr贸by elektrofizjologiczne. Okres obserwacji w grupie ILR wynosi艂 1 rok. Wst臋pne wyniki wykaza艂y istotn膮 statystycznie przewag臋 implantowanych rejestrator贸w arytmii nad konwencjonalnymi metodami w diagnostyce przyczyn czasowej uraty przytomno艣ci (odpowiednio 52% vs 20% rozpozna艅; p=0,012). W drugim etapie pacjenci, u kt贸rych nie postawiono rozpoznania byli przeniesieni do grupy przeciwnej i poddani odpowiedniemu schematowi diagnostycznemu. Wyniki potwierdzi艂y rezultaty uzyskane w podsumowaniu etapu pierwszego. Cz臋sto艣膰 rozpoznania przyczyny omdle艅 by艂a wy偶sza w grupie implantowanego rejestratora arytmii (odpowiednio 62% vs 17%; p=0,069).
Kolejnym badaniem oceniaj膮cym warto艣膰 monitoringu ILR nie tylko w diagnostyce, ale r贸wnie偶 w terapii omdle艅, by艂o ISSUE 2 (International Study on Syncope of Uncertain Etiology 2) [2]. G艂贸wny cel stanowi艂a tu weryfikacja skuteczno艣ci metody obserwacji za pomoc膮 ILR w ocenie pod艂o偶a czasowej utraty przytomno艣ci oraz efektywno艣ci terapii opartej na wyniku badania ILR u pacjent贸w z podejrzeniem lub okre艣lonym mechanizmem omdle艅 na tle neurogennym. W badaniu wzi臋艂o udzia艂 392 pacjent贸w powy偶ej 30 roku 偶ycia z wywiadem co najmniej 3 ci臋偶kich epizod贸w omdlenia w okresie ostatnich 2 lat, bez udokumentowanej hipotonii ortostatycznej lub omdle艅 zwi膮zanych z dysfunkcj膮 zatoki szyjnej. Badanie podzielono r贸wnie偶 na dwie fazy, gdzie pierwszorz臋dowe punkty ko艅cowe stanowi艂y odpowiednio udokumentowany zapisem EKG epizod omdlenia oraz pierwszy nawr贸t czasowej utraty przytomno艣ci po w艂膮czeniu leczenia opartego na wynikach badania ILR. Punkty drugorz臋dowe stanowi艂y: bezobjawowy, udokumentowany elektrokardiograficznie epizod zaburzenia rytmu serca, udokumentowany elektrokardiograficznie epizod przedomdleniowy (faza pierwsza) oraz ca艂kowita liczba nawrot贸w objaw贸w omdlenia i stan贸w przedomdleniowych (faza druga). Wyniki fazy pierwszej pokazuj膮, 偶e w okresie rocznej obserwacji cz臋sto艣膰 nawrot贸w objaw贸w wynios艂a 33%. Leczenie oparte na wynikach zapisu elektrokardiograficznego towarzysz膮cego epizodowi utraty przytomno艣ci zastosowano u 53 pacjent贸w (faza druga). W rocznym okresie obserwacji jedynie w przypadku 10% pacjent贸w dosz艂o do nawrotu objaw贸w, w por贸wnaniu do 41% w grupie bez terapii opartej na wynikach ILR (80% redukcja wzgl臋dnego ryzyka nawrotu omdlenia; p=0,002). Badanie potwierdzi艂o skuteczno艣膰 obserwacji za pomoc膮 implantowanego rejestratora arytmii oraz warto艣膰 ukierunkowanego leczenia, op贸藕nionego do momentu kolejnego epizodu uraty przytomno艣ci, lecz opartego na udowodnionej etiologii.
Wnioski p艂yn膮ce z przeprowadzonych bada艅 klinicznych s膮jednoznaczne. Potwierdzona du偶a warto艣膰 diagnostyczna ILR w rozpoznaniu pod艂o偶a omdle艅 daje szans臋 na wzrost skuteczno艣ci terapii, a co za tym idzie - redukcj臋 ryzyka nawrot贸w omdle艅 i ich powik艂a艅.
Ajtor: lek. Emilia Masiewicz, Oddzia艂 P贸艂nocny Openmedica Opublikowany: 2009-02-04