IMAG1209

Zupełnie inną ocenę Kanda.. pczynon korespondencja nadesłana przez znaną » lorką powieści fantasy Umdę K. Lc Gum* Pisarka ostrzega przed książkami taksss jak Karol Doskonałe odbierane przez dzieci (tak samo jak komiksy), ale płytko uko-rzenionc mtciektuałnae zatrzymują dzieci w rozwoju. Mali odbiorcy — jak twierdzi LeGuin - mają tendencje do przywiązywania się do tekstów, które w łatwy spoaefc odpowiadają na ich zapotrzebowania emocjonalne. Przestają wtedy szukać utworów bardzie) wyrafinowanych, trudniejszych, ale lepiej służących ich rozwojowi Negatywną oceną pogłębia doświadczenie wyniesione z obserwacji własnej córki aakafce dziewczynka po okresie obsesyjnego czytania Karola... zmieniła się nie do posamm - z miłego aniołku przekształciła się w dziecko opryskliwe i nieprzyjemne.

Redakcja ..The Horobook” - w podsumowaniu dyskusji - postawiła trzy pytania. które wy łoniły się w trakcie sporu o książkę Dahla:

lak należy ocenić książkę Karol i fabryka czekolady!

*    Czy dopuszczalne i właściwe jest uznawanie opinii samych dzieci jako ostatecznego werdyktu w sprawach literatury dla nich przeznaczonej?

*    W jakim stopniu popularność dzieła powinna zaważyć na jego ocenie'* Czy fakt, ze książka zachęca do czytania, w szczególności czytelników opornych, ma wpłynąć na uznanie jej za dobrą?*⁷

Sądzić można, że powyższe pytania, w dobie masowych „totalnych produktów" kultury dla dzieci (wśród nich także produktów literackich) są cały czas aktualne i uniwersalne. W pytaniu pierwszym można przecież „podstawiać” różne tytuły..

Aby przybliżyć polskiemu czytelnikowi atmosferę admiracji, jaka otaczała Dahla należy jednak przedstawić również opinie z innych źródeł, niż tylko „The Horn-hook** czasopisma skierowanego do profesjonalistów Zacytujmy więc - i rozmysłem - dahlowską apologety kę; „W ciągu 20 lat Dahl stworzył serię książek <1U dzieci w każdym wieku. Książek, które będą sprzedawane tak długo jak będą ismu-łv księgarnie. [Dahl] jest jednym z największych pisarzy dla dzieci w historii i najlepszym twórcą opowieści, jakiego wydała Wielka Brytania w drugiej pośowic dwudziestego wieku” („Evcning Standard”). „[Dahl] jest współczesnym Szczurołąpem z Hacnclin” („Times”), „Roałd Dahl był dla literatury dziecięcej tym, kun Jimb Heodn* dla sztuk* gry na gitarze: oślepiająca latarnią morską, która świeci tak dak-ko przed pozostałymi, że nikt me jest w stanie jej prześcignąć, a ty lko metabay mogą dorównać” („Pubhshmg News**)¹¹

farfftfci Dekle v pthkkłt vydevakhnxk

Książki Roakfta Dahla pojawiają się w Polsce stosunkowi? późno (w sHOuaśca do orygułnych wydani. Pierwsza z nich ~ Jmlhtbek»óraaaśwuj— udrrwb am ła opublikowana w 19#2 r, w wydawnictwie „Nasza Kssęgarma” Ksądą wydsasc

** ZJM Atcni(W.tW Hunftiwi* |fj) **2* llł * Cf**y .1 f tmęmi pi m mam hu—tawydi yam ą ■■yiŁ R

B    _|__

• ' • prawie m    dastracjaroi EUbicty Murawskiej.

Tkimzc/ema dokował Ludwik Jerry Kem Na kolejne taąrki R Dahla polaki on MkakMMlpecBkKŚlK. W roku 1989 pojawiasz waaowiamsAPh^łii. (nuękka oprawa) i Aaufwo GŚpMbMi Dut|i: wymmaunych tytułów ukazuje się stara* an wydawnictwa „Alfa" Dwa lata pomst) (1991) wydawnictwo ,.(iiOi'* opuMi kowaniem Wfaifcoiwhaśu zapoczątkowało rtuhng dddowikiej *tni. ftąawiH się w niej w sumie 3 tytuły poaa wspomni,my m wyżej takie tahaw Warjftw Gtorgea (1991) oraz Wjpaaoh jawa ks (1992) Książki «yhM akwunkowo mało starannie w niewielkim, prawic kieszonkowym ftmaaiis brawurowe) oprawie Wszystkie 3 pozycje ilustrował Franciszek Muluua^k Potomno ląymwdn nie ukazały się kolejne tytuły x serii (wydawnictwo przestało garnąć) Minęły 4 lata zanim Dahłem zainteresowała się inna polska oficyna - ^fnwu” Jei staraniem, u I99ó r ukazała się \ fan i Ja. tytn rasem i ihteintctamt Qumm HlaN‘i (attyity, który wiernie towarzyszył pisarzowi przez całe lata t łr wzglądu aa wartom swoich prac bywał uznawany za nieomal „współautora" książek Dahla) Kok później ftaramcm lago samego wydawcy ukazują się OiwwfMc* (tluatr Q Błahe) Równolegle oba powyższe tytuły /ostały opublikowane w wersjiklubowe)" (zpr/rdai wysyłkowa) przez ..Świat książki” ( Wu/yMu w wersji „filmowej", z załączonymi fiaiwanu z ekranizacji dokonane) pod retyseną l> DeVittn) Oattimą kaui/ką Dahla wydaną be/po średnio przez .JPrimę" było w/nowieme w 1998 r Matyldy w bm*/un*\ve) oprawie Podobnie, jak w przypadku wydawnictwa „OKI" im zrealizowano ropowtedzi następnych pozycji ^ OiUtne dwie kzią/ki pisarza wydane w Fnltci opublikowało mało znane wy dawnie iwo „ViK” (jakkolwiek sądząc po «fci»Uit)ach dotyczących praw autorskich i /aiwesst /<>ocgo dodatkowo na grzbiecie logi*- w w ulej współpracy i „Primą¹) Kami t fabryka fizłnhó (1998) Karu/ i wtrikm uMmz winda (1999). Jako iluatracja do obu tytułów wyłnapMM prana Michaeł’i PunNuani

Polscy recemand a Dekle

Utwory Dahla ara spotkały aą w Ptkw et ZMceąaytn jeintarawrn omem aa urauy Kccsaatów, ma eyaokły rówmei ag aft gnrąrysb sporów jak ąłaąoM* waaa powyżej dyskusji w „The Honóeeł" Twórczością su lora Matyldy ząjąli M| jedynie profesjonaliści związani z IWeramrą dfiertąrą. Naipoważnłeptft (i nsj-***^""jt ukazywały ąą prawią iyt|ragi ar cusapdaiunnutwiipria znaczonym dla brbłsotafcąny (^łeae Kjsągki'*, JisiHut"). Omówienia, które tmuna odnaleźć w prasie pofmłaraij są krótkie »maht zae W mat/nei — ich pojaw—m Mą —łaty kątryć z premierą fił— kfcąW

O—p taś—ła thdda det—ywswe przez półą krytyką literacką motta po* fiaAż aa my grupy Ch> pkreui) z arak mbmtyby gkisp pozytywu* ety mott — a—ag—pc—apnypąą^papap—e wą łtstą&fc brytyjdiiegp euhtra. t»

* *s*<wiraaasnpe<Mudi»eaaaakwM—dMtehaaąggr firn kMuMąnwrpdw *b» ep eeadUsMarnot WspatnwwąTtr*** im, H lecąc J&mamk*t*kó*9t{MM.1h <ae> rMaefk '», _ _ _