Image 115

Wykres 111. Kształtowanie się ceny i przychodów monopolu pełnego

= R^P(1^2y+^CVE^d)^{mar9ina,ny m}°^{nopolu Wynosi: PM}p ^{= APC}p^/aQ- lub inaczej - PM_p

Elastyczność cenowa popytu przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjnego równa s^(- co). W rezultacie cena równa jest przychodowi marginalnemu

i ~ r • ^p n ^PMp); ^P°^{Pyt na produkty mon}°Polu pełnego nie jest linią poziomą, 3 lecz limą (krzywą) o nachyleniu negatywnym. Monopol pełny nie będzie dostarczał na rynek swoich produktów jeśli PM_p spadnie poniżej zera.

Przychód całkowity monopolu (PC_p) rośnie wraz ze zwiększaniem produ- I pm ' ^ap/*^{zedaży osi}39aj3C maksimum przy wielkości produkcji Q_r W punkcie tym PM _ 0 a E_p = - 1. Monopol nie będzie zwiększał produkcji ponad Q„ bowiem ^m,ędzy 5*! ' ^Q* Pochód marginalny jest ujemny (PM_p < 0 a E zawarta jest między 1 i 0), a przychód całkowity zaczyna spadać.

W powyższej analizie zakładamy, że monopol sprzedaje każdą jednostkę produktu po tej samej cenie. Mówimy wówczas o monopolu niedyskrymi- 1 nującym. Jeżeli rożne jednostki tego samego produktu sprzedawane są po

Hstyczną⁰⁶¹¹³⁰^ ^{WÓWCZ3S mamy d}° ^{czynienia z} dyskryminacją monopo-

KOSZTY PRODUKCJI MONOPOLU

Kształtowanie się popytu i przychodów jest jednym z elementów procesu t_vmalizacji efektów działalności monopolu pełnego. Poszukując wielkości produkcji maksymalizującej zysk monopol musi uwzględnić także zmiany kosztów rodukcji. Przyjmujemy, że przedsiębiorstwo monopolistyczne kupuje czynniki ^Produkcji na rynku doskonale konkurencyjnym. W konsekwencji ceny czynników ^Produkcji ustalają się na rynku, a koszty produkcji monopolu kształtują się tak samo, jak w przypadku przedsiębiorstwa działającego w ramach konkurencji doskonałej.

KRÓTKOOKRESOWA RÓWNOWAGA MONOPOLU

Biorąc pod uwagę koszty produkcji oraz kształtowanie się przychodów monopol poszukuje optymalnej kombinacji między ceną i wielkością produkcji, tzn. takiej kombinacji, która maksymalizuje zysk monopolu w krótkim okresie czasu.

Monopolista dążąc do maksymalizacji zysku może podnosić cenę lub wielkość produkcji tak, aby różnica między przychodem całkowitym ze sprzedaży (PC_p) i kosztem całkowitym (KC) była największa. Opierając się na przykładzie liczbowym zawartym w tabeli 28 zauważymy, że jeśli monopolista zdecyduje się produkować jedną jednostkę produktu, wówczas rynek wyznaczy cenę w wysokości 9 zł. Podobnie, jeżeli monopol wybierze wielkość produkcji w ilości 6 jednostek, cena rynkowa jednostki wyrobu wyniesie 7,9 zł.

W wielu interpretacjach ekonomicznych przyjmuje się, że monopol może decydować zarówno o wielkości produkcji, jak i o cenie. Faktycznie jednak swoboda wyboru monopolu ogranicza się do wielkości produkcji lub do ceny, a nie do obydwu wielkości równocześnie.

Tabela 28. Przychody, koszty i zyski monopolu pełnego

Q sztuki	P zł	PCp zł	KC zł	Zysk całkowity= = PC0 - KC	PMp	KM
1	9,00	9,00	15	-6,00		-
2	8,80	17,60	19	-1,40	8,60	4
3	8,60	25,80	20	5,80	8,20	1
4	8,41	33,64	23	10,64	7,84	3
5	8,28	41,40	27	14,40	7,76	4
6	7,90	47,40	33	14,40	6,00	6
7	7,62	53,35	40	13,35	^f 5,89	7
8	7,35	58,80	49	9,80	5,45	9
9	7,10	63,90	59	4,90	5,10	10
10	6,85	68,50	70	-1,50	4,60	11

231

230