img090 2

174 7. Badanie właściwości cieplnych i palności tworzyw sztucznych

Do badań przygotowuje się identycznie jak poprzednio.

Próbkę umieszcza się (rys. 7.8) na podstawce i, zwalniając śrubę, podnosi podstawkę tak, aby próbka znajdowała się w odległości kilku milimetrów od końca igły. Po zamknięciu szatki umieszcza się termometry w ten sposób, żeby ich końce znajdowały się na poziomie podstawek. Po włączeniu aparatu do sieci reguluje się system sygnalizacyjny w celu włączenia dzwonka po podniesieniu wskazówek do wysokości wskazującej na skali 1 mm zagłębienia igły. Przez obrót śruby ustawia się wskazówki w położeniu zerowym przy jednoczesnym zetknięciu igły z powierzchnią próbki. Następnie uruchamia się zegar i system grzejny, po czym odczytuje co pewien czas wskazania termometru. W chwili sygnału dzwonka notuje się temperaturę próbki, której badanie zakończono i przez obrót śruby w prawo podnosi igłę. Następnie wykonuje się pomiar pozostałych dwóch próbek. Po zbadaniu trzech próbek zatrzymuje się zegar, wyłącza prąd i wyjmuje próbki.

Przełączenie wyłącznika zegara na położenie zerowe przed wyłączeniem prądu jest bardzo ważne, gdyż pozostawienie go w takim stanic, w jakim znajduje się po pomiarze przy wyłączonym prądzie, może podczas chłodzenia uszkodzić elementy urządzenia sterującego.

Jako temperaturę mięknienia przyjmuje się dla każdej próbki średnią temperaturę z obu termometrów, a jako wynik końcowy średnią temperaturę z pomiarów trzech próbek.

7.6. Badanie zapalności tworzyw sztucznych

Badania zapalności tworzyw sztucznych są przedstawione w następujących normach polskich: PN-76/C-89020 181. PN-69/C-89022 19) i PN-82/C-89023 L1 OJ, a oznaczanie odporności na żarzenie wg metody Schramma i Żebrowskiego w PN-79/C-89026 [11J. Oznaczanie zapalności jest niezmiernie ważne jako parametr bezpieczeństwa przy wielu zastosowaniach tworzyw sztucznych, zwłaszcza w budowie samochodów, jako elementów wyposażenia budownictwa, materiałów do wyrobu zabawek itp.

7.6.1. Badania zapalności metodą wskaźnika tlenowego |8j

Metodę stosuje się do wszystkich sztywnych tworzyw sztucznych - w tym również porowatych. Można ją stosować do porównawczej oceny zapalności, lecz nic stanowi ona podstawy do klasyfikacji tworzyw pod względem niebezpieczeństwa pożarowego.

Wskaźnikiem tlenowym jest najmniejsza objętość (wyrażona w procentach) tlenu w mieszaninie tlenu i azotu, która w warunkach pomiaru podtrzymuje stałe palenie się próbki badanego tworzywa. Graniczna ilość tlenu w mieszaninie określa stan równowagi między ciepłem wytwarzanym przez palącą się próbkę a ciepłem oddawanym do otoczenia. Metoda polega na ustaleniu minimalnego stężenia tlenu w mieszaninie, przy którym próbka tworzywa umocowana pionowo w kolumnie pomiarowej (rys. 7.9) się pali. Do każdego oznaczenia przygotowuje się po 10 próbek, które nie wymagają klimatyzowania. Podczas badania próbka w zależności od stężenia tlenu w mieszaninie po zapaleniu albo gaś-

070-100

•JV,

O,

Rys. 7.9. Kolumna do pomiaru wskaźnika tlenowego (PN-76/C-89020)

/ - rura ze szkła żaroodpornego, 2 - próbka, 3 - uchwyt, 4 - siatka metalowa, 5 warstwa kulek szklanych lub stalowych. 6 - wlot mieszaniny gazów, 7-aparatura do regulacji i pomiaru stężenia gazów. 8 - palnik