img097

waniu jei. W tej sytuacji korzystnym rozwiązaniem byłoby zaproszenie do współpracy psychologa terapeutą, który poprowadziłby (przy czynnym współudziale nauczycielek) pracę z rodzicami dzieci o zaburzonym rozwoju emocjonalnym. Formy pracy z rodzicami mogą być bardzo różne. Mogą to być zebrania grupy rodziców bądź indywidualne kontakty pomiędzy terapeutą i nauczycielką a matką i ojcem. Celem tych kontaktów po-winno być nawiązanie współpracy nauczycielek i rodziców To znaczy wzajemne (nie jednostronne) przekazywanie informacji o dziecku, jego zachowaniu w domu i w przedszkolu, wspólna analiza sytuacji, w których występują niepożądane formy zachowań, jak i wspólne ustalenie celów i sposobów oddziaływania zmierzających do zrozumienia przyczyn trudności i możliwości ich rozwiązania.

Poniżej przedstawiam zasady i metody pracy z rodzicami dzieci o zaburzonym rozwoju emocjonalnym, podjętej w celu zmiany relacji pomiędzy rodzicami a dziećmi. Celem prezentacji jest nie tylko przekazanie informacji o istnieniu takich form działania, ale przede wszystkim pobudzenie czytelników do własnych refleksji i prób szukania rozwiązań problemów pojawiających się w pracy każdej nauczycielki.

Przechodząc do omawiania pracy z grupą rodziców pragnę zwrócić uwagę na fakt, iż przedstawiony poniżej tekst powinien być traktowany nie jako metodologiczne wskazówki wystarczające do podjęcia własnych działań, ale jako źródło inspiracji i poszukiwań drogi współpracy z rodzicami.

Wydaje się ponadto, że przynajmniej część informacji zawartych w prezentowanym tekście jest możliwa do wykorzystania w każdym kontakcie z rodzicami. Myślę tu przede wszystkim o zasadach prowadzenia rozmów, a w szczególności o odnoszeniu się z szacunkiem do poglądów partnera, niezależnie od tego czy poglądy te są przez nas podzielane.

Podejmując pracę z rodzicami dziecka zazwyczaj nie znamy jeszcze ich rzeczywistych postaw, kontaktów wewnątrzrodzinnych, siły związków emocjonalnych istniejących pomiędzy członkami rodziny itp. Poznanie tych problemów staje się więc celem pierwszego etapu działań terapeutycznych. Etap ten ma także na celu pobudzenie motywacji rodziców do poznawania zarówno siebie, swoich reakcji i ich przyczyn, jak i przyczyn zachowań dziecka, prawidłowości jego rozwoju, poznawania powodów nieprawidłowych relacji pomiędzy rodzicami a dzieckiem i możliwości zmian tych relacji. Warunkiem prawidłowego przebiegu terapii jest przestrzeganie określonych zasad.

'icrwsza z nich to zapewnienie rodzicom poczucia bezpieczeństwa w kontakcie z terapeutą. Jest tc możliwe jedynie w atmosferze życzliwości i akceptacji. Drogą do uzyskania poczucia bezpieczeństwa i zaufania jest nieocenianie krytyczne wypowiedzi rodziców oraz nienegowanie ich wartości jako opiekunów dziecka. Jeśli w spotkaniach terapeutycznych uczestniczy grupa rodziców, rolą terapeu-t y jest uświadomienie wszystkim rodzicom, iż tylko w atmosferze wzajemnego zrozumienia swoich problemów jest możliwe wspólne ich dyskutowanie i ;zukanie drogi lepszego poznania siebie i dziecka. Negatywne oceny mogą powodować, że w obawie przed krytyką przedstawiający swój problem mat-k:i czy ojciec nie ujawnią wszystkich znaczących i .Ułów, swoich poglądów i wynikających z nich y/c howań. Założeniem, na którym opieramy się, I' t przekonanie, iż poczucie lęku na przykład