img262

chorych krów, kóz i owiec. Pałeczki te mogą powodować gorączkę maltańską GB. melitensis).

•    Rodzaj Neisseria - tlenowy ziarniak oksydazo-dodatni. Wśród bakterii chorobotwórczych dla człowieka można wymienić Neisseria gonorrhoeae, która wywołuje rzeżączkę (infekcja następuje w wyniku bezpośredniego kontaktu płciowego) oraz Neisseria meningitidis, wywołującą zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

•    Rodzaj Pseudomonas - tlenowe ruchliwe i oksydazo-dodatnie pałeczki, nieprzetrwalnikujące. Utleniają glukozę bez wytwarzania gazu, występują pospolicie w glebie, wodzie i w ściekach. Wśród nich jest wiele gatunków chorobotwórczych. Ps. aeruginosa - pałeczka ropy błękitnej wywołuje zapalenie ucha środkowego, zakażenia przyranne lub posocznicę. Ps. fluorescens jest chorobotwórcza dla ryb, wywołuje posocznicę u łososi i rumienicę u karpi. Chorobę tę wywołuje również Ps. putida. Ps. intesti-nalis wywołuje schorzenie przewodu pokarmowego u amurów białych.

•    Rodzaj Rhizobium - występuje w postaci ruchliwych pałeczek (może wykazywać pleomorfizm). Bakterie te należą do organizmów tlenowych i psychrofilnych, rozkładających mannitol i inne węglowodany. Są to drobnoustroje symbiotyczne, współżyjące z korzeniami roślin motylkowych, wiążące wówczas azot atmosferyczny. U bakterii z tego rodzaju drugi człon nazwy gatunkowej jest utworzony od nazwy rośliny, z którą bakterie żyją w symbiozie. Nie występują w glebach silnie zakwaszonych.

G ru pa 5. Gram-ujemne względnie beztlenowe pałeczki Rodzina Enterobacteriaceae - Gram-ujemne pałeczki, ruchliwe (urzęsio-ne peritrichalnie) lub nieruchliwe, nieprzetrwalnikujące. Fermentują glukozę, redukują azotany, są oksydazo-ujemne, katalazo-dodatnie. Rosną dobrze na zwykłych pożywkach. Wytwarzają endotoksyny. Występują w przewodzie pokarmowym człowieka i zwierząt, część z nich jest patogenna. Mogą wywoływać zakażenia przewodu pokarmowego, zatrucia pokarmowe, zakażenia dróg moczowych i oddechowych.

•    Rodzaj Edwardsiella - niewielkie pałeczki, rzadko chorobotwórcze dla człowieka, a często chorobotwórcze dla ryb (posocznica u węgorzy -E. ictaluri i E. tar da).

•    Rodzaj Enterobacter - występuje w kale, ściekach, wodzie, glebie i przewodzie pokarmowym człowieka i zwierząt. Niektóre gatunki wywołują zapalenia układu moczowego, rzadziej zapalenie opon mógowo-rdze-niowych i posocznicę (E. aerogenes, E. cloacae, E. sakazakii).

•    Rodzaj Escherichia - wytwarza indol, fermentuje laktozę. E. coli, która występuje jako naturalna mikroflora przewodu pokarmowego, jest wskaźnikiem stanu sanitarnego. Jako bakteria potencjalnie chorobotwórcza może powodować stan zapaleny żołądka i jelit oraz zakażenie dróg moczowo-płciowych, a wyznacznikami jej chorobotwórczości są fimbrie i toksyny.

187