img400

267

łości przereagował z oznaczanym składnikiem. Dodawanie roztworu mianowanego z biurety do naczynia z roztworem analizowanym nazywamy miareczkowaniem. Dokładność metod miareczkowych zależy od dokładności nastawienia roztworu mianowanego, pipetowania oraz błędów wynikających z odczytu poziomu cieczy w biurecie. To czyni metody objętościowe mniej dokładnymi w porównaniu z metodami wagowymi, gdzie źródłem błędu może być tylko odczyt ważenia.

Ilościową analizę chemiczną można również przeprowadzić w oparciu o wykorzystanie zjawisk fizycznych lub fizykochemicznych. Do jej wykonania niezbędna jest odpowiednia aparatura - metody instrumentalne (np. fotometria, spektroskopia itp.). Ilość oznaczanego składnika w badanej próbce określa się na podstawie mierzonych wielkości.

Przy wyborze metody analizy ilościowej należy kierować się jej dokładnością i precyzją oraz najlepszą powtarzalnością.

10.3.3. DOKŁADNOŚĆ WYNIKÓW

Wyniki analiz chemicznych mogą być często obarczone różnymi błędami. Oznacza to, że uzyskane rezultaty badań nie do końca odpowiadają rzeczywistej zawartości oznaczanej substancji, lecz tylko podają jej wartość z pewnym przybliżeniem. Niedokładne wyniki mają swoje źródło w błędach pomiarowych, które zależą od dokładności, precyzji, czułości, wykrywalności i oznaczalności zastosowanej metody.

Czułość to najmniejsza różnica w wynikach, jaką można określić za pomocą danej metody. Czułość zależy od zdolności rozdzielczej stosowanej aparatury i przyrządów pomiarowych.

Wykrywalność metody oznacza najmniejsze stężenie graniczne lub ilość wykrywanego składnika określanego daną metodą.

Oznaczalność metody określa najmniejsze stężenie składnika, które możliwe jest do oznaczenia daną metodą.

Mając na uwadze powyższe informacje, można wyróżnić następujące stopnie dokładności metod:

-    metoda dokładna,

-    metoda precyzyjna,

-    metoda mało precyzyjna.

Metoda dokładna to metoda, która daje wyniki bliskie wartości prawdziwej. Wykonując wielokrotnie oznaczenie metodą dokładną, można zauważyć, że najwięcej wyników odpowiada wartości prawdziwej, natomiast wyniki obarczone błędami przypadkowymi są równomiernie rozłożone po obu stronach wartości rzeczywistej (rys. 10.37a i b).

Metoda precyzyjna to taka, która daje wyniki mało się od siebie różniące. Mogą one być bliskie wartości rzeczywistej (rys. 10.37c) bądź nie (rys. 10.37d). Precyzją metody charakteryzuje wielkość rozrzutu wyników.