• wskazujące procentową zawartość oznaczanego składnika w roztworze, dla którego są wyskalowane, np. alkoholomierze, cukromierze itp.
• wyskalowane w specjalnych stopniach pozwalających odnaleźć w odpowiednich tablicach ciężar właściwy badanego roztworu lub procentową zawartość jego składnika (do tego typu areometrów należą wycofane już na ogół z użycia areometry ze skalą w stopniach Baume).
Przy oznaczaniu ciężaru właściwego nieznanych cieczy należy posługiwać się kompletem numerowanych areometrów, które obejmują zakres ciężarów właściwych od 0,6 do 2,3. Do takiego kompletu dołączony jest areometr uniwersalny, za pomocą którego wyznacza się odpowiedni dla danej cieczy areometr do wykonania dokładnego pomiaru.
Rys. 10. Areometr
Wykonanie pomiaru gęstości bezwzględnej
1. Badaną ciecz wlewa się do ustawionego pionowo cylindra o odpowiedniej pojemności (areometr musi się w nim swobodnie mieścić i podczas wykonywania pomiaru nie może dotykać jego ścianek).
2. Temperaturę badanej cieczy należy doprowadzić do temperatury podanej na skali areometru. Suchy i czysty areometr ujmuje się za górny koniec, po czym ostrożnie i wolno zanurza w cieczy w cylindrze (uwaga można łatwo zbić). Areometr zanurza się tylko do właściwej głębokości wynikającej z zakresu zastosowania.
3. Po zanurzeniu areometru w cieczy należy odczekać do osiągnięcia właściwego stanu zanurzenia (w przypadku cieczy o dużym ciężarze właściwym kilka minut) i dokonać odczytu na podziałce areometru.
4. Jeżeli temperatura cieczy nie została doprowadzona do temperatury wskazanej na areometrze, należy zmierzyć jej temperaturę i do odczytanej wartości ciężaru właściwego wprowadzić poprawkę znalezioną w odpowiednich tablicach.
5. Odczytać gęstość cieczy na skali. Poziom powierzchni cieczy na skali areometru wyznacza jej gęstość w g/cm3 w temperaturze 20°C.
6. Po wykonaniu pomiaru areometr należy starannie umyć i wysuszyć.
Opracowanie wyników
Porównać wyniki z uzyskanymi innymi metodami. Sformułować wnioski.
Rys. 11. Pomiar gęstości (a); sposób odczytu gęstości produktów naftowych przy użyciu areometru: dla produktów przezroczystych (b) dla produktów nieprzezroczystych (c)
14