IMGP9313

pisała Mead przed ponad półwieczem — ustalając przy pomocy testów poziom względnej inteligencji różnorodnych grup rasowych i narodowych, jeśli nie zna się dokładnie czynników określających znajomość języka, wykształcenie i sytuację społeczną badanych”⁵.

Po uzyskaniu doktoratu w nowojorskim Columbia University (1929 r.) M. Mead rozwija jeszcze bardziej intensywną aktywność badawczą stopniowo poszerzając krąg studiowanej problematyki. Od zafascynowania najprostszymi związkami pomiędzy nauczaniem i wychowaniem a zapleczem kulturowym, warunkującym owe procesy, przechodzi coraz śmielej do opisu bardziej ogólnych prawidłowości przekazywania wartości i norm kultury w różnych typach społeczeństw, interesuje się funkcjami, jakie spełnia rodzina w zależności od swej struktury wewnętrznej, charakteru relacji międzypokoleniowych, intrygują ją współzależności między typami osobowości ludzkich bądź też tzw. charakterem narodowym a kulturą, dużo uwagi poświęca zmieniającym się wzorom relacji wzajemnych mężczyzn i kobiet, miejscu kobiety w społeczeństwie, problemom higieny i zdrowia psychicznego, problemom człowieka w cywilizacji technicznej czy wreszcie problemom komunikacji, porozumiewania się i współdziałania narodów o odmiennych kulturach w sytuacji upowszechnienia elektronicznych środków masowego przekazu informacji.

• M. Mead, The Meihodology of Racial Testing: Its Significance for Sociology, „American Journal of Socio-logy” 1928.

Zgodnie z duchem swej głównej dyscypliny — antropologii kulturowej — stara się zawsze poznać, zrozumieć i opisać zachowanie człowieka w całokształcie jego społecznych i kulturowych uwarunkowań. Nie daje się zwieść pozorom czy obiegowym prawdom oczywistym, dopóki nie uzyska ich potwierdzenia w drodze żmudnej, systematycznej obserwacji poprzez drobiazgową analizę konkretnych przypadków z życia jednostek, rodzin czy małych grup. Metodę tę stosuje konsekwentnie Margaret Mead zarówno wtedy, gdy pracowicie odtwarza reguły funkcjonowania kultury w coraz to nowych skupiskach ludów żyjących nadal w historycznie odległych cywilizacjach, jak też i wówczas, gdy wypowiada się o wysoce rozwiniętym technicznie i skomplikowanym kulturowo społeczeństwie amerykańskim. Budzącym szacunek świadectwem rzetelności Autorki w podejściu do każdorazowo innego obiektu swych licznych studiów niechaj będzie fakt, że w trakcie badań terenowych opanowała siedem prymitywnych języków, co pozwoliło jej bez pośrednictwa tłumaczy porozumiewać się z mieszkańcami Polinezji, Melanezji czy też z Indianami z rezerwatów amerykańskich.

Pomimo imponującej rozległości zainteresowań w okresie już przeszło półwiecza niestrudzonej aktywności naukowej, popularyzatorskiej i reformatorskiej, była i jest wciąż Margaret Mead wzorem wytrwałości i konsekwencji w ciągłym poznawaniu na nowo i ciągłym powracaniu do tych jednostek i skupisk ludzkich, które uczyniła przedmiotem swych obserwacji. Sukces pięciu poważnych ekspe-

XV