Str 122

konieczne wzniesienie otworu ponad dnem zbiornika x, przy którym wydatek otworu wynosiłby Q (rys. 7.14).

Dane: H - 8 m, d = 5 cm, p = 0,6. Q = 10 1/s.

Pv

Rozwiązanie: Wobec jednakowych ciśnień na zwierciadle wody w zbiorniku i w przekroju otworu, przyję-r cia dużych wymiarów zbiornika oraz małego otworu. J możemy napisać

Rys. 7.14

Po przekształceniu otrzymujemy

x = H -

Q = pF_V'2g (//-*).

p²F²2g

po podstawieniu zaś wartości liczbowych

10‘⁴

x = 8,0 -

0,36 • 0,000 36 • 19,62

8,0 - 3,94 = 4,06 m.

Odpowiedź: Otwór powinien być wzniesiony nad dnem na wysokość x = 4,06 m.

Rys. 7.15

2. W pionowej ścianie dużego zbiornika znajduje się duży otwór kwadratowy o przekątnej a, zatopiony do połowy. Obliczyć chwilowy wydatek tego otworu, nie uwzględniając prędkości wody dopływającej oraz przyjmując jednakowe ciśnienie na powierzchni zbiornika i w przekroju otworu (rys. 7.15)

Dane:    a = 2m, H_x = 6 m, p_t =

= p₂ = 0,65.

Rozwiązanie-. Wobec częściowego zatopienia otworu należy oddzielnie obliczać wydatki z obu jego części: niezatopionej i zatopionej.

Wydatek z części swobodnej obliczymy za pomocą

(?, =    f yv/żdz = 2,88 f ysfz&z.

Należy teraz zmienną y wyrazić w funkcji z. Najłatwiej to osiągnąć układając proporcję opartą na podobieństwie trójkątów:

122