42 (398)

TOMASZ SZULC ■

Modernizacje BRDM-2 (a. i)

Powstały przed ponad 40 laty, na początku XXI wieku BRDM-2 pozostaje jednym z najpopularniejszych wozów bojowych na świecie. Paradoksalny pozostaje fakt, że przez długie lata produkowany był bez poważniejszych modyfikacji. Dopiero ostatnich 15 lat przyniosło prawdziwy „wysyp" propozycji modernizacji tego pojazdu. Co ciekawe, w kraju gdzie BRDM powstał, do analogicznych prac przystąpiono później, niż np. w Polsce.

Prototyp BRDM-2 GAZ-41 z 1960 r., jeszcze bez wieży, ale z 14,5 mm wkm KPWT na obrotnicy czołgu T-10. Każdy z członków załogi miał do dyspozycji swój właz. Uwagę zwracają też otwory strzelnicze w burtach.

Skrót BRDM oznacza wjęzyku rosyjskim „opancerzony pojazd rozpoznawczo-eskortowy" i dość dobrze odpowiada przeznaczeniu dwuosiowego wozu bojowego, skonstruowanego w Specjalnym Biurze Konstrukcyjnym Gorkow-skiej Fabryki Samochodów w 1956 r. Pierwsza wersja pojazdu - GAZ-40P, produkowana w latach 1957-1966, nosząca wojskowe oznaczenie BRDM (po 1962 r., gdy na uzbrojenie wprowadzono następcę, zaczęto stosować nazwę BRDM-1), miała silnik z przodu, przedział załogowy był początkowo odsłonięty z góry, a po całkowitym opancerzeniu - dostępny przez duży dwuczęściowy właz w stropie. Znakomitą przekraczalność terenu zapewniały dwie dodatkowe pary kół, które podczas pokonywania przeszkód terenowych były opuszczane i napędzane przekładniami łańcuchowymi, dzięki czemu nie było ryzyka „zawieszenia się" pojazdu dnem na krawędzi rowu, ścianie itd. Dodatkowe koła, z racji nietypowych rozmiarów, miały lotniczą proweniencję. Pojazd mógł bez przygotowania pokonywać przeszkody wodne - otunelowana śruba zasysała wodę przez otwór w dnie i wyrzucała przez okrągły otwór w tylnym pancerzu. Instalacja systemu centralnej regulacji ciśnienia w oponach ułatwiała pokonywanie grząskiego lub piaszczystego terenu, a także umożliwiała kontynuację jazdy po uszkodzeniu, np. przestrzeleniu, opon. Załoga składała się z 5 osób: kierowcy, dowódcy, Strzelca km i dwóch zwiadowców. Uzbrojenie stanowił 7,62

iiECHnmin/unnn

lUOjSKOUIB 0/ćUUU