IMGP9347

wyglądało życie kalifornijskich Indianek w czasach prymitywnych, gdy z obawy przed złamaniem zakazu kazirodztwa nie mogły wyjść za mąż w społecznościach, które mówiły ich językiem, i jako obce jednostki musiały się przyłączyć do obcych grup językowych, by z nimi spędzić resztę życia. Pod wpływem tych norm po upływie stuleci wykształcił się odrębny język kobiet i odrębny język mężczyzn Wewnątrz tych samych grup. Kontrast pomiędzy językiem i związaną z nim kulturą ojca i matki stał się częścią wspólnej kultury, w której wzrastały dzieci, był odtwarzany w pieśniach śpiewanych przez babki i w rozmowach kobiet prowadzonych tylko wtedy, gdy nie słyszeli ich mężczyźni. Kobieta przybywająca do plemienia wiedziała już od swojej matki i babki, że kobiety mówią innym językiem niż mężczyźni, a mężczyzna, za którego wychodziła za mąż, przyzwyczajał się już wcześniej do tego, że mówiono do niego czasem językiem kobiecym, choć on zawsze odpowiadał męskim. Te oczekiwania stały się częścią zespołu postaw związanych z międzyplemiennym zawieraniem związków małżeńskich wśród ludów mówiących różnymi językami.

I tak jak kultury postfiguratywne mogą zawierać w sobie przewidywanie nieuchronności porzucenia własnej i przyjęcie obcej kultury, podobnie też mogą zawierać norm_ę wykluczającą taką zmianę. Ishi — samotny kalifornijski Indianin, którego znaleziono w 1911 r. jako ostatniego potomka plemienia wytępionego przez białych ludzi, nie odebrał żadnej nauki, która przewidywałaby dlań pełne miejsce w świecie człowieka białego. Oczekując śmierci trwał w identyfikacji z Indianinem plemienia Yana, chętnie pokazując zafascynowanym studentom antropologii Uniwersytetu Kalifornijskiego, jak Yana robili groty do strzał. Jego wcześniejsze doświadczenia i wstrząs, jaki przeżył, gdy przez 10 lat musiał się ukrywać przed ścigającymi go białymi, nie dały mu możliwości zmiany przynależności duchowej u schyłku życia.

Richard Gould, który ostatnio badał pustynnych tubylców australijskich przeniesionych z własnego kraju, gdzie znali każdy zakątek i każdemu przypisywali głębokie znaczenie — do rezerwatu zamieszkałego przez bardziej ogładzonych tubylców, spostrzegł, że mieszkańcy pustyni próbowali zastosować metodę, którą australijscy tubylcy stosowali od niezliczonych pokoleń', by związać się z plemionami zamieszkującymi sąsiednie tereny. Próbowali mianowicie połączyć swój system związków małżeńskich z systemem bardziej już ucywilizowanych tubylców. Bardziej ogładzeni tubylcy częściowo jednak stracili już swoją tożsamość, przestali polować i zarzucili religijne obrzędy, i choć podobnie jak ich przodkowie niechętnie godzili się na pełne ucywilizowanie, to również nie mieli ochoty na dokonanie jakichkolwiek zmian, by zbliżyć się do nowych mieszkańców rezerwatu. Wcześniej podejmowane próby rzeczywistego pojednania się z kulturą białego człowieka zakończyły się kompletnym niepowodzeniem i wpoiły im niewiarę w skuteczność podobnych zabiegów. Australijczycy nie mieli żadnych zastrzeżeń przeciwko kontaktom seksualnym między mężczyznami z innych plemion i kobietami z ich plemienia, pod

8 — Mead — Kultura 43