IMG
64

Wykres na rysunku 4.54 pokazuje, jak obecność CO, w gazie osłonowym pozwala zmniejszyć ilość wodoru w spoinie i w napoinie. Zmniejszenie ilości wodoru dyfundującego jest wynikiem reakcji zachodzącej między CO, a wodorem.

Wodór, który znalazł się w łuku elektrycznym, unieszkodliwia się przez wprowadzenie do topnika lub otuliny pewnej ilości fluorku wapnia CaF₂, który w obecności krzemionki Si0₂ wiąże wodór w trwały związek HF, niepodlegający dysocjacji w łuku elektrycznym.

Ze względu na ochronę środowiska stosowanie topników i elektrod zawierających CaF, jest ograniczone. Stosuje się je jedynie do spawania w atmosferze wilgotnego powietrza, na przykład w stoczniach. Topniki zawierające około 8% CaF, są znacznie mniej wrażliwe na wilgoć pochodzącą z otaczającego powietrza.

Ważnym sposobem obniżenia zawartości wodoru w spoinie i tym samym zmniejszenia skłonności do pękania jest obróbka cieplna po spawaniu, tzw. odwodorowanie. Rysunek 4.55 przedstawia wpływ temperatury wyżarzania na zmianę zawartości wodoru w spoinie. Wynika z niego, że wyżarzanie w temperaturze 200h-250°C w czasie 2h-3 godzin powoduje znaczne ograniczenie zawartości wodoru w spoinie.

Rys. 4.55. Wpływ temperatury i czasu wyżarzania na zmianę zawartości wodoru w spoinie [31]

4.7. Rola żużla w procesie spawania

4.7.1. Reakcje żużel - metal

Żużle spawalnicze powstają podczas topienia elektrod otulonych, przy spawaniu łukiem pod topnikiem, spawaniu żużlowym, spawaniu w atmosferze dwutlenku węgla i mieszanek gazowych utleniających, spawaniu w powietrzu drutami proszkowymi oraz spoiwami metalowymi zawierającymi stopowe składniki żużlotwórcze, a także przy acetylenowym spawaniu