IMG
76

w spoinach zwykle od 500 do 1000 ppm tlenu. Stosując topniki fluorkowe zasadowe, uzyskuje się spoiny o zawartości tlenu od 300 do 400 ppm. Natomiast topniki aglomerowane zawierają pewne ilości sproszkowanych metali i żelazostopów, które uczestniczą w odtlenianiu spoin oraz zapewniają im właściwy skład chemiczny i niską zawartość tlenu. Topniki stosowane do spawania automatycznego łukiem krytym wpływają więc istotnie na zmianę stężenia tlenu w ciekłym metalu.

Wykres na rysunku 4.57 pokazuje, jak spawanie łukiem krytym pod topnikiem kwaśnym zawierającym 40% SiO, z dodatkiem CaF,, CaO, FeO oraz MnO powoduje zmianę zawartości tlenu w kąpieli metalowej. Dodatek FeO do topnika zawierającego MnO zwiększa stężenie tlenu (w postaci tlenku) w jeziorku. Jest to spowodowane tym, że FeO jest mniej stabilne niż MnO, a więc jego rozkład i powstawanie tlenu w łuku jest łatwiejsze. Dodatek CaO zmniejsza stopień nasycenia tlenem, ponieważ CaO jest bardziej stabilne niż MnO. Bardzo silnie odtleniająco na kąpiel metalową działa natomiast dodatek CaF,. Zmniejsza on natlenienie jeziorka, raczej działając jako rozpuszczalnik aktywnych utleniaczy niż biorąc udział w reakcji.

Na rysunku 4.58 przedstawiono wpływ składu topnika Si0₂ + MnO na zmianę zawartości manganu w spoinie [29], Interesujące jest to, że dodatek CaO do topnika nie zmniejsza stopnia przechodzenia manganu z żużla do spoiny. Wynika to z tego, że dodatek CaO nie zmniejsza aktywności MnO w żużlu, która wynosi około 0,30 [16].

i_i_i_i_i_i_i_i '

60    50    40    30    20

MnO w topniku, % mas.

i-1-1-1_i_i_i_i_i

60    50    40    30    20

MnO w topniku, % mas.

Rys. 4.57. Wpływ dodatków' CaF_:, CaO i FeO w' kwaśnym topniku krzemianowo--manganowym na zmianę zawartości tlenu w spoinie podczas spawania łukiem krytym stali chromowo-niklowo-molibdenowej [29J

Rys. 4.58. Wpływ dodatków' CaF₂, FeO i CaO w kwaśnym topniku krzemianowo--manganowym na zmianę zawartości manganu w spoinie przy spawaniu łukiem krytym stali chromowo-niklowo-molibdenowej [29]