IMG93

długie. W SWC temperatury austenityzowania są zróżnicowane i znacznie wyższe, czasy wytrzymania w zakresie austenitycznym - krótkie, a szybkości chłodzenia - bardzo duże. Rodzaj przemian strukturalnych i wynikające stąd właściwości strefy wpływu ciepła są zatem zależne od temperatury maksymalnej cyklu cieplnego oraz od czasu stygnięcia t_s/5. Wraz ze wzrostem temperatury maksymalnej zwiększa się stopień przegrzania austenitu, rozrost jego ziaren oraz ilość rozpuszczonych w austenicie wydzieleń, co powoduje podczas chłodzenia opóźnienie przemiany y —» a i przesunięcie jej do niższych temperatur. Przylegający do spoiny obszar SWC, który został nagrzany do najwyższych temperatur, ma zatem największą twardość, większą podatność na pękanie zimne oraz najmniejszą udamość. Chcąc określić najbardziej niekorzystne właściwości SWC w stalach niskostopowych, należy prowadzić badania w obszarach nagrzanych do najwyższej temperatury. Dlatego też wykresy przemiany austenitu w warunkach chłodzenia ciągłego przeznaczone do celów obróbki cieplnej (wykresy CTPc) nie powinny być stosowane do przewidywania rodzaju struktur i twardości występujących w przylegającym do spoiny obszarze SWC. Odczytane z tych wykresów twardości są mniejsze od maksymalnych twardości występujących w SWC, a mikrostruktura SWC zawiera więcej produktów przemiany bezdyfuzyjnej, niż wynikałoby to z wykresu CTPc [119],

Rys. 8.15. Porównanie cyklu cieplnego spawania i obróbki cieplnej; T_A - temperatura

austenityzowania, t_A - czas austenityzowania

Badania porównawcze wykazały również brak prawidłowości w przesunięciu krzywych na wykresach CTPc-S wykonanych dla temperatur austenityzowania 1325°C w porównaniu z krzywymi na wykresach CTPc wykonanych do celów obróbki cieplnej [120], Wielkość przesunięcia krzywych zależy od składu chemicznego badanej stali i jest różna dla poszczególnych produktów przemiany austenitu. Dlatego też nie można otrzymać wykresów przemiany austenitu przeznaczonych dla celów spawalniczych (wykresów CTPc-S) przez przesunięcie o stałą wartość krzywych z wykresów CTPc.

Z tego też względu opracowano metody badania przemian austenitu podczas chłodzenia ciągłego specjalnie dla warunków spawalniczych. Do metod tych zaliczamy:

- metodę dylatometryczną (próbki nagrzewane są symulowanymi cyklami spawalniczymi),

403