384
no tu na mrówkę rudnicę - Formica rufa L. i mrówkę ćmawą - Formica polyctena Fórsi które w borach iglastych są bardzo rozpowszechnione. Liczebność osobników mrówki rud nicy w gnieździć średniej wielkości wynosi 500-800 tysięcy, a w dużych 1 milion. Gdy liczba osobników przekracza tę wielkość, powstaje nowe gniazdo i tworzy się kolonia. Między gniazdami kolonii zachodzi wymiana robotnic, poczwarek i larw. co wskazuje, że kolonię zamieszkuje ta sama społeczność mrówek. Liczba gniazd w kolonii zależy od gatunku mrówki i jakości środowiska (rys. 8.230).
Należy przy tym zauważyć, że w kolonii występują gniazda letnie i zimowe. Gniazda letnie są wykorzystywane w ciągu całego okresu aktywności mrówek. Na okres zimy udaja się mrówki do gniazd położonych w miejscach ukrytych głębiej w glebie, a w gniazdach Icimch znajdujących się na otwartym terenie pozostają tylko pojedyncze osobniki. Letnic gnia/da odznaczają się skomplikowaną budową. U mrówki rudnicy w centrum gniazda znajduje się głęboka komora. Znaczną jej część wypełnia trzon środkowy zbudowany z P* Z * g<’*' 10 cra ' «rubl,<tl 3-5 mm. W nim rozwijają się młode osobniki. Od gór)
wirSESr IT** ° ** *iadklcj powierzchni, utworzoną z niewyraźnych gniazdem nrJh lra8mc"*"" gałązek i igieł, ogonków liści, grubych źdźbeł traw itp P,k) ‘ podziemne (Jys 8.231).
dzeme gniazda Kst „JTh /,cmi wyrzutoncJ z chodników. Jakiekolwiek uszko
kotć 2,15 m. a iredwcę^5 '*ł‘n*pr*w,"*e Największe ze znanych gniazd miało
- uwagi na wymagania rozwojowe mrówek, mikrok i
Rysunek 8.229
Bóżnica w kształcie, ubarwieni i oszczecemu głowy, tułowia i stylika u 4 gatunków mrówek z rodzaju Formica •wg Gosswalda z Koehlera. 1968) A — F. ruta L.t B — F polyctena Fórst., C - F. pra-lensis Retz.. O - F. Iruncorum F.
gniazda jest regulowany odpowiednią do .środowiska budową gniazda, a szczególnie jego wysokością, pochyłością ścian, które to cechy mają wpłvw na temperaturę wewnętrzną gniazda.
W kolonii każdy osobnik sprawuje odpowiednie funkcje związane z rozmnażaniem, przenoszeniem (lurażowaniem) pokarmu, opieką nad mszycami i zbiorem spjJzi. zbiorem materiału budulcowego gniazda, przenoszeniem robotnic, przenoszeniem osobników ml dodanych. Charakter funkcji może się zmieniać w miarę starzenia się robotnicy.
W związku z różnymi wymaganiami różnych stadiów rozwojowych mrówek wobec temperatury, wilgotności, są one w różnych porach roku rozmieszczane w różnych czę»-eiach mrowiska, np. latem jaja są umieszczane głęboko w glebie, a starsze lancy w w\-ż«ych partiach lub w kopule gniazda. Larwy odżywiają się wydzieliną specjalnych gruczołów allotrolicznych mrówek, spadzią i pokarmem zwierzęcym zbieranym przez rohot-nieć. Przcpoczwarczają się w oprzędach. które następnie są przenoszone do gonty ch lu głębszych partii gniazda, w zależności od zmiany temperatury * c/omc Ji b> ezWarki występują na jesieni, a królowe (tj. płodne samice' przestają » '
Wcześniej. Następnie mrówki udają się do gniazd zimowych, g zu ><au 1 j W Połowie marca pierwsze mrówki opuszczają gmazda zimowe, i udają się „a poszukiwanie pokarmu. Część mrówek pozos.atc *
Pw-zare/cmu pojawiają się w kwietniu . w maJu ^ /^Mnionc samice * i
sle której samice zostają zapłodnione, a samce p>