IMG 91 (1024 xv8)

skomplikowany etap. Niektóre opisy matematyczne są bowiem bardzo zaawansowane. Szczególnie trudna jest dedukcja z opisu matematycznego świeżo zbudowanego, tj. taka którą wykonuje się pierwszy raz. Np rozwiązanie równania Schródingera dla atomu wodoru, wykonywane podczas wykładów z chemii teoretycznej na Wydziale Chemii w Uniwersytecie trwa około 20 godzin, licząc krok po kroku, kredą na tablicy.

ad 4) Weryfikacja wyników

Podczas weryfikacji wyników mamy do czynienia z dwoma rodzajami tych wyników: (a) wynikami obliczeń z wyprowadzonego w opisie matematycznym wzoru, (b) wynikami doświadczeń (eksperymentalnymi). Etap weryfikacji jest w rzeczywistości dyskusją wyników czyli tokiem rozumowania, którego celem jest znalezienie prawdy. Często bowiem wyniki obliczeń nie pokrywają się z wynikami eksperymentalnymi. Sytuacja taka powoduje konieczność opowiedzenia się albo po stronie eksperymentów, albo po stronie obliczeń. Najczęściej okazuje się tak, że obliczenia są uproszczone (tj. oparte na uproszczonych założeniach), a eksperymenty obarczone są błędami. Celem weryfikacji wyników jest ukazanie owych uproszczeń i błędów. Należy tu pamiętać o klasycznym rachunku błędów, a tam gdzie to jest niezbędne, o statystycznym opracowaniu wyników. Podczas weryfikacji wyników tkwimy więc „jedną nogą” w teorii, a „drugą nogą" w eksperymencie.

W etapie weryfikacji wyników pomagamy sobie wieloma metodami cząstkowymi. Dlatego też etap weryfikacji wyników w artykułach naukowych nosi najczęściej tytuł: „wyniki i dyskusja". Rozdział „wyniki i dyskusja to najważniejszy etap pracy naukowej. W etapie tym autor pokazuje swe umiejętności syntetycznego myślenia. Z uzyskanych wyników obliczeń oraz z wyników doświadczalnych powstaje bowiem nowa jakość, nowe wartości naukowe (Perkitny 1976). Tą nową jakością może być np. podtrzymanie prawomocności, bądź falsyfikacja opisu matematycznego, czyli etapu 2 metody indukcyjno-dedukcyjnej. „Dyskusja” to komentarz słowny wyjaśniający wynik obliczeń lub wynik doświadczalny. Wyjaśniający, czyli definiujący go przy pomocy pojęć bardziej pierwotnych, bardziej naocznych, bardziej oczywistych. „Dyskusja” to procedura poszukiwawcza.

10