IMG 95 (1024 xv8)

2. ZARYS HISTORII ODKRYĆ I WYNALAZKÓW

Między odkryciem a wynalazkiem jest istotna różnica. Odkrycie to fakt, prawidłowość, zjawisko istniejące obiektywnie w przyrodzie. Wynalazek to coś nowego, nieistniejącego przedtem, stworzone przez człowieka. Wynalazki są najczęściej wtórne wobec odkryć (Encyklopedia odkryć i wynalazków 1988). W wynalazku tkwi bowiem najczęściej odkrycie nierozerwalnie z tym wynalazkiem związane. Odkrycia i wynalazki można łączyć w pary, np.: toczący się wałek drewna - koło; stałość okresu wahań wahadła - zegar wahadłowy; odwrotne zjawisko piezoelektryczne -zegar kwarcowy. Zależność między odkryciem a wynalazkiem ma też drugi aspekt. Odkrycia naukowe zdarzają się bowiem w regionach

0    wysokim poziomie cywilizacyjnym, tzn. w regionach bogatych w wynalazki. Sprawdza się tu zdanie: byt określa świadomość, albo inaczej: egzystencja wyprzedza esencję. Reasumując można więc powiedzieć: odkrycie naukowe jest przed wynalazkiem, ale inny, wcześniejszy wynalazek jest stymulatorem tego odkrycia.

Procesy takie jak garncarstwo, metalurgia, barwienie tkanin, wypiek Chleba, produkcja wina, znane były już 4000 lat p.n.e. w Babilonie, Asyrii

1    Egipcie. W Egipcie umiejętności te kultywowano w różnego rodzaju warsztatach, głównie przy licznych świątyniach. W starożytności znano już: złoto, srebro, miedź, żelazo, cynę, ołów, rtęć, siarkę, węgiel, antymon. Znano też szkło. Centrum nauk szczegółowych świata starożytnego była Aleksandria. Do uczonych aleksandryjskich należeli m.in.: matematyk Euklides (IV/III w. p.n.e.), astronom Arystarch z Samos (ok. 320-250 p.n.e.), twórca pierwszych automatów Heron (ok. ł w.), astronom i geograf Ptolemeusz Klaudiusz (ok. 100-168), lekarz Galen (ok. 130-200). Biblioteka Aleksandryjska na początku naszej ery posiadała około 700 tys. voluminów (zwojów papirusu) i była największą w ówczesnym świecie. W Aleksandrii krzyżowały się praktyczne osiągnięcia Arabskiego Wschodu z teoretyczną nauką Greków. Aleksandria była najpierw kolonią grecką, potem rzymską a od 395 r. n.e. należała do Cesarstwa Bizantyńskiego.

14