IMG9

Obecnie jako zasadę przyjmuje się, że liczba komórek niższa od 100 000/ml jest charakterystyczna dla zdrowego gruczołu mlekowego (ćwiartka, wymię). Zawartość komórek w granicach od 100 do 200 tysięcy w 1 ml jest stanem pośrednim między zdrowiem i chorobą, co ^sugeruje konieczność ^.powtórzenia badania (wynik wątpliwy). ^Przekroczenie 200 000 komórek w 1 ml mleka wskazuje na toczący się, podkliniczny''proces zapalny. Liczba komórek somatycznych możę wzrosnąć podczas zapalenia do. kilku - kilkudziesięciu milionów/ml. Zdecydowana większość stanowią wtedy granulocyty obojętnochłonne. <Ze względu na ich liczbę mleko często przybiera wygląd ropy. ii?:??."- Precyzyjnych informacji na temat liczby komórek somatycznych jnogą dostarczyć badania za pomocą odpowiednich automatów ([Fossomatic, Coulter counter lub inne). Należy przestrzegać zasady, aby badaniom poddawać zawsze ten sam rodzaj mleka. Do diagnostyki mastltls najczęściej pobierane, jest mleko,*zatokowe (po zdojeniu i. makroskopowej ocenie pierwszych kilku strug).

Aktywność N-acetylo-beta-D-glukozaminidazy, nawet lepiej niż liczba komórek somatycznych, oddaje stan czynnościowy gruczołu mlekowego. Pomiar tego enzymu jest dobrym wskaźnikiem jakościowej oceny mleka surowego.

'v~    Przewodność elektryczna zdeterminowana jest koncentracjąNa+,

• K+i C1-. Przewodność elektryczna w normalnym mleku wynosi 4,0 do £5,5 mS/cm (mSieniens) w 25°C. W przypadku mastitis spada i: koncentracja laktozy oraz K+, a wzrasta Na+ i C1-. Zmiany stężenia sodu, potasu i chloru stanowią przyczynę wzrostu przewodności (EC -olectrical conductwity) mleka. Z drugiej strony, zmiany w przewodności

elektrycznej mleka mogą także spowodować czynniki inne niż mastitis.

Są nimi indywidualne cechy krowy, biochemiczny skład mleka, stadium laktacji, ciąża, ruja, przerwy między dojami, porażenie poporodowe, zatrucia pokarmowe oraz dowymieniowa terapia antybiotykowa. Wykorzystanie tych wiadomości z uwzględnieniem danych odnośnie wydajności i składu dawki pokarmowej, z jednoczesnym przeprowadzeniem analizy wieloczynnikowej może pozwolić na automatyczną diagnostykę mastitis. Przewodność elektryczną (EC) oraz temperaturę mleka można mierzyć za pomocą czujników wstawionych do urządzenia dojącego. Daje to szansę przeprowadzania wstępnej diagnostyki mastitis subclinica jeszcze w dojami i wyłączenia z [„ produkcji Jerowy, która cechuje się wysoką liczbą komórek k somatycznych w mleku.

IX.l. Bezpośrednia metoda mikroskopowa oznaczania liczby komórek somatycznych

87