Na ogół przyjmuje się, że zasadniczą treścią czynności prawnej jest oświadczenie woli jako kwalifikacja określonego zachowania się. Czynność prawna wywołuje także nie objęte oświadczeniem woli skutki prawne, które wynikają z ustawy, zasad współżycia społecznego i ustalonych zwyczajów. Funkcją oświadczenia będącego koniecznym składnikiem każdej czynności prawnej jest wywołanie skutku w postaci ustanowienia, zamiany lub zniesienia stosunku prawnego. Istotnym elementem konstytuującym czynność prawną jest oświadczenie woli. Czynnością prawną jest rozporządzenie majątkiem lub spełnienie świadczenia w ramach stosunku zobowiązaniowego.
Rodzaje czynności prawnych:
Jeżeli czynność prawna będzie zgodna z ustawą, ale jej celem jest obejście prawa, stanie się czynnością nieważną. Wyróżnia się kilka rodzajów czynności prawnych:
* jednostronno do ich dokonania wystarcza tylko oświadczenie jednej strony, tak jak w sytuacji przyjęcia spadku, dwustronne - do ich dokonania niezbędne są zgodne oświadczenia woli, np. stron umowy, oraz uchwały będące czynnościami organów działających kolegialnie;
* między żyjącymi (inter vivos) oraz na wypadek śmierci (mortis causa). Skuteczność tych ostatnich jest zależna od śmierci osoby, która czynności dokonała, przykładowo spisała testament;
* konsensualne - gdy wystarczy, że strona złoży oświadczenie woli, oraz realne - gdy należy jeszcze dodać jakieś inne elementy realne, np. wydanie rzeczy;
* rozporządzające - ich celem i bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie, zniesienie lub obciążenie prawa majątkowego, oraz zobowiązujące - tzn. że dana osoba zobowiązuje się względem innej do świadczenia;
* przysparzające - ich zamierzonym skutkiem jest przysporzenie korzyści majątkowej innej osobie, co oznacza zwiększenie jej aktywów lub zmniejszenie pasywów, np. zwolnienie z długu. Wśród tych czynności wyróżnia się kauzalne (przyczynowe) - kiedy dla danej osoby istnieje jakiś subiektywny cel gospodarczy, dla skuteczności tej czynności niezbędne jest istnienie przyczyny prawnej tej czynności, oraz abstrakcyjne (oderwane), przy których istnienie przyczyny prawnej nie jest konieczne;
" odpłatne, w których strona dokonująca przysporzenia otrzymuje lub dopiero ma otrzymać w zamian za nie korzyść majątkową, stanowiącą ekwiwalent tego przysporzenia, oraz czynności nieodpłatne, przy których takiego ekwiwalentu brak.
Stosowanie prawa - określenie przez upoważniony organ państwowy konsekwencji prawnych pewnego stanu faktycznego. Wynikiem stosowania prawa jest sformułowanie konkretnych i indywidualnych norm, opartych na generalnych i abstrakcyjnych normach systemu prawnego.
Zarówno sama czynność stosowania prawa, jak i sformułowany w jej wyniku dokument nazywane bywają aktem stosowania prawa.
Od stosowania prawa odróżnia się tworzenie prawa (formułowanie generalnych i abstrakcyjnych norm prawnych przez organy państwowe), przestrzeganie prawa (świadome zachowanie dowolnego podmiotu zgodnego z obowiązującymi normami prawnymi), oraz realizowania prawa (nieświadome zachowanie zgodne z obowiązującymi normami).
W zależności od rodzaju podmiotu stosującego prawo, wyróżnia się sądowe i administracyjne stosowanie prawa. Administracyjne stosowanie prawa to