IMG41

188

Spośród czterech teoretycznych odmian kinematycznych wiercenia w praktyce stosowano $4 dwa:

1. Wiercenie pionowe - wiercenie narzędziem wykonującym jednocześnie ruch obrotowy i posuwowy przy nieruchomym przedmiocie obrabianym. Ta odmiana jest najczęściej stosowana, głównie na wiertarkach.

2. Wiercenie poziome - wiercenie narzędziem wykonującym tylko prostoliniowy ruch posuwowy, ruch główny - obrotowy - wykonuje przedmiot obrabiany. Ze względu na możliwość uzyskania większej dokładności stosowane jest w przypadku wiercenia głębokich otworów. Poza tym stosuje się je na tokarkach.

Za pomocą wiercenia uzyskuje się otwory w materiale pełnym, a więc w przedmiotach wykonanych z półfabrykatów nie posiadających wstępnie odlanych lub odkutych otworów. Obróbkę tę przeprowadza się zazwyczaj wiertłami krętymi. Otwory o małych średnicach wykonuje się w jednym przejściu, natomiast otwoiy o średnicach powyżej 25 mm wykonuje się zazwyczaj w kilku przejściach, tzn. wierci się najpierw wiertłem o mniejszej średnicy i następnie (zależnie od średnicy gotowego otworu) wiertłem większym lub wiertłem o żądanej średnicy.

Możemy wyróżnić wiercenie przelotowe i nieprzelotowe. Poprzez wiercenie uzyskuje się otwory o małej dokładności wymiaru i kształtu (dokładność wymiarowo-kształtowa zawiera się w klasach IT11+IT14) oraz znacznej chropowatości powierzchni (R,-5+20 pm). Jeżeli otwór ma być wykonany dokładnie, to po wierceniu muszą być przeprowadzone dalsze zabiegi, których celem jest poprawienie dokładności wymiarowo-kształtowej oraz zmniejszenie powierzchni otworu. Zabiegi te noszą nazwę rozwiercania. Można je podzielić na rozwiercanie zgrubne 0T1O+IT11, R_z= 1,25+5 pm) i rozwiercanie wykańczające (IT6+1T10, Ra=0,32+1,25 pm). W przypadku otworów bardzo dokładnych stosuje się zazwyczaj trzy przejścia obróbkowe: rozwiercanie zgrubne, półwykańczające i wykańczające. W odróżnieniu od zabiegów wiercenia i rozwiercania w czasie pogłębiania następuje zmiana kształtu wykonywanego otworu. Stosowane jest do wykonywania pogłębień pod łby cylindryczne i stożkowe wkrętów, planowania powierzchni czołowych otworów oraz wykonywania różnycł) pogłębień kształtowych.

6 32. Wiertła Podział wierteł:

• ze względu na przeznaczenie:

-    wiertła ogólnego przeznaczenia, tzn. wiertła kręte i piórkowe, przeznaczone do wiercenia w pełnym materiale otworów zwykłych o stosunku l/D < 1+10 i średnicy DślOOmm.

-    wiertła specjalnego przeznaczenia, tzn. wiertła do wiercenia głębokich otworów o stosunku l/d > 5+10, wiertła trepanacyjne (rurowe), wiertła stożkowe, stopniowe oraz wiertła do otworów wielokątnych,

•    ze względu na rozwiązania konstrukcyjne:

-    wiertła jednolite wykonane ze stali szybkotnącej,

-    wiertła łączone z częścią roboczą ze stali szybkotnącej zgrzewaną z częścią chwytową lub z lutowanymi ostrzami z węglików spiekanych,

•    ze względu na rodzaj chwytu:

-    z chwytem walcowym gładkim,

-    z chwytem walcowym z zabierakiem prostokątnym,

-    z chwytem stożkowym.

Wiertło składa się z dwóch zasadniczych części:

- części roboczej,

- części chwytowej.

Wiertła o mniejszych średnicach posiadają zazwyczaj chwyt cylindryczny, zaś wiertła o większych średnicach zaopatrzone są w chwyt stożkowy z płetwą.

Rys. 6.39. Wiertło kręte

W c? ^eoi roboczej wiertło posiada najczęściej wy frezowane dwa śrubowe rowki wiórowe l, wzdłuż których biegną łysinki 2, których zadaniem jest prowadzenie wiertła w obrabianym otworze. W części skrawającej wiertła można wyróżnić dwie krawędzie skrawające 3’ i 3”, powstałe w wyniku przecięcia się powierzchni rowków wiórowych i odpowiednio ukształtowanych powierzchni przyłożenia 4’ i 4”.

Obie krawędzie przesunięte są względem siebie i nachylone pod kątem 2K,.

W wyniku przecięcia się obu powierzchni przyłożenia powstaje dodatkowa krawędź 5