IMG 32

5. OBSERWACJA

S.l. POSTRZEGANIE PRZ\TADKÓWE \ ()Rv_ri

JAKO METODA BADAWCZA    ^RVV^Cj_a

otaczając' nas świat prawie w każdym momencie naszego-"mn,_ej lub bardziej sw,adom> Receptory czlow ieka chłoną ^ ;;S_ędu na jego wolę. a nawet wbrew wolt. masę tmpu sow. _Jakie ^ dzą zdającej go rzeczywistości Ale tylko na niektórych spośród doci_cri. iacvch do nas postrzezen skupiamy naszą uwagę, a niekiedy nawet o», postrzeżenia czynimy przedmiotami poważniejszych refleksji. W niektónch przypadkach nasze zainteresowania dany mi spostrzeżeniami idą jeszcze 4 lej. staramy si? np. wyjaśnić ich genezę i istotę, pozn.u bliżej to. co jest i_C-przyczyną itd. A wiedy to. co postrzegaliśmy dotąd mniej lub bardziej przy. padkowo, zaczynamy postrzegać z większą uw ag i i a sposób planowy. Wówczas też nasze postrzeganie osiąga nową jakość i stije się obserwacją

Słuszna jest więc następująca uwaga T. Kotarbińskiego:.....obserwowanie to

postrzeganie planowe. Gdy zauważyłem coś niechcący. postrzegłem tylko; gdy wypatrywałem by zauważyć, zaobserwowałem"

Kiedy patrzymy się po prostu na dany przedmiot — to ten pr/edmiot tylko

widzimy; kiedy patrzymy tak. aby dojrzeć to, co nas interesuje w danym przedmiocie — wówczas obserwujemy go i poznajemy.

“'owe. tzn.uk-^,CJ g™

badaną⁰ _pr/cdm|°_(u ' zamierzone oraz systematyczne postrzeganie Obserwacja - ,₀    ^{b 2}J^aw,ska

ua’f^S,<mCCZ*^0VV'^eka i po\vst2j_a°^<*^l*^/la*'^VUan'^e świata zewnętrznego na narząd;

Si" CSTff “-m w - *

Obserwacja jest najbardziej elementarną metodą poznania empiry cznego,

j' a wchodzi u skład innych metod tej grupy. Przez obserwacje rozumie sić celowe, tzn. ukierunknu,™-

t •

m. zm_Vs|    człowiek o ^JP^roces» w którym

podani ^człovvieka ale r • °* ^{lnle,ckl n}*^e tylko steruje narząd*

»«.z\“^a’*    ^jem" ^,po*¹

ś^uata w strukturze _D.!    °^W!^ek Izn. skłania go do ujmo-

JVciowej odpowiadającej jego poziomo"¹

_leklUaln*g° ^r0ZW°^jU-. ^{3 naWe}' ^w ^'cgoriach ^

uczucia'"' • pragnieniami.    Pałających w ,_godzie

' ^rwujemy poszczególne przedmioty tak, j_ak p^,.

Zysly ' j^{;lk naS/ ,n,clekl} ‘ ^{UtZUC,a um}^liwiająnVm^ ^{M nam na} '» na->^!C    ■ postrzegamy zatem przedmioty przez _Dn, ' ^{W o}'^Vani« tego.co

"^ld/''₀gą mieć charakter zarówno potoczny i_ak :    stereotyp**

istotną rolę odgrywa zarówno sprawno, ? ^W

' 1 ⁱ"^wlek‘- *■» oczekiwania ^PpraX_ni^ ^dan'*° «*>-

"1v'prz>padkowych obserwacjach ludzte .idząto *‘chX .

, obiekty wnie, izn. niezależnie od nich istnieje i co „ ^ą ^baczyć, a nic

subiektywny. PMuguj* U.ST, 1

«« każdy, kto posługuje s.« tą metodą badawczą. Ponadto w odniesieniu dó obserwacji zjawisk spoUczmch, badający powinien posiadać umiejętność od _c/ktvwania subiekty w nych znaczeń obserwowanych zachowań badanychosób dla nich samych i ukazywania obiektyw nych funkcji, jakie z tymi zkchotw. litami łączy się w danym społeczeństwie. Pożądana jest zatem zarówno wni-

k, li w ość obserwującego w poznawaniu tego. jaki sens mają dla badanych

określone fakty społeczne, jak i znajomość przypisywanych im funkcji w życiu społecznym danych ludzi.

Zauważmy, że .<i badającemu zabraknie wspomnianych umiejętności, tc wówczas będzie on skłonny interpretować zaobserwowane fakty w oparcii o własne odczue i ; t!t su iadczenia. które mogą różnić się zasadniczo od sen su. jaki przypisują im badani i społeczności, w których żyją. A wówczas te; wiarygodność i wartość poznawcza poczynionych obserwacji może budził wątpliwości.

Nie należy zatem sądzie, ż.e w obserwacji intelekt docnoazi ao g« dopiero przy analizowaniu zebranych danych. Bowiem już wcześniej uczt niczy on w całym procesie obserwacji, wspomagając zmysły, m.in. popr umożliwienie wykorzystywania przez obserwatora nagromadzonej wiei o badanym przedmiocie i o sposobach obserwacji oraz o doświa czen ^w zakresie przygotowania i zorganizowania planowego postrzegania. ^:ych w uprzednio przeprowadzonych obserwacjach.

Warto również, zwrócić uwagę na to, że występują ograniczon Postrzegania za pomocą narządów zmysłowych. Otóż występy    _mog,

JJ^aŻ,iwośc;' progów bólu powoduje, że ^nie ^ToS fwznania oraz | ^/pośrednie. Dzięki rozwojowi technicznych s <•    . .    ^ postn

^Alcn'^u się przeróżnych tzw. narzędzi poznawczyc

sądzić, ze w obserwacji intelekt dochodzi do gł< ~ ir>im /^hr.łnvrh rłancch. Bowiem iuź wcześniej ucz*